ሜንንጎኢንሴፈላላይትስ በትናንሽ የእንስሳት ክሊኒክ ውስጥ በተደጋጋሚ የሚታወቅ የነርቭ በሽታ ነው። በተጎዳው አካባቢ ላይ በመመርኮዝ በተለያዩ የነርቭ ምልክቶች ሊገለጽ የሚችል የማዕከላዊው የነርቭ ስርዓት እብጠትን ያጠቃልላል። ምንም እንኳን ሊታወቅ የማይችለው በሽታ ቢሆንም ፣ ምርመራውን እና ህክምናውን ለመምራት ብዙ እና ብዙ መረጃዎች አሉ።
ስለ የማጅራት ገትር በሽታ በውሻ ላይ ለማወቅ ከፈለጉ ቀጣዩን በገጻችን የምናወራበት ጽሁፍ እንዳያመልጥዎ። የዚህ የነርቭ በሽታ ምልክቶች፣ዓይነት እና ህክምና።
በውሻዎች ላይ የማጅራት ገትር በሽታ ምንድነው?
ሜንንጎኢንሴፈላላይትስ ማዕከላዊውን የነርቭ ሥርዓትን የሚጎዳ
እብጠትን ያጠቃልላል። በተለይም የእሳት ማጥፊያው ሂደት በማጅራት ገትር (የ CNS ን የሚሸፍኑት ሜምብራዎች) እና አንጎል ላይ ተጽእኖ ያሳድራል. ከነዚህ አወቃቀሮች በተጨማሪ የአከርካሪ አጥንት ሲጎዳ ማኒንጎኢንሴፋሎማይላይትስ ይባላል።
በእውነቱ ከሆነ ማኒንጎኢንሴፋላይቲድስ በጣም ሰፊ የሆነ የበሽታ በሽታ ቡድን ሲሆን በጣም የተለያየ የአይን ህመም ያላቸው ናቸው። በብዙ አጋጣሚዎች ትክክለኛ የሆነ ምርመራ ላይ ለመድረስ አስቸጋሪ ነው; በጣም ብዙ, በ 60% ከሚሆኑት ሁኔታዎች የበሽታው ልዩ መንስኤ አይታወቅም.
በውሻ ውስጥ የማጅራት ገትር በሽታ ምልክቶች
ከማኒንጎኢንሰፍላይትስ ጋር የተያያዘው ክሊኒካዊ ምስል በጣም የተለያየ ነው እና በመሠረቱ በማዕከላዊው የነርቭ ሥርዓት አወቃቀሮች ላይ የተመካ ነው እብጠት ሂደት። ከዚህ አንጻር፡
የማጅራት ገትር በሽታ ሲከሰት፣ህመም፣ ጥንካሬ እና ትኩሳት
(እንደ መክበብ ወይም ጭንቅላትን ወለል ወይም ግድግዳ ላይ መጫን)፣ የንቃተ ህሊና ደረጃ መቀነስ (ድብርት፣ መደንዘዝ ወይም ኮማ) እና የእይታ ማጣት።
የአከርካሪ ገመድም በተጎዳበት ሁኔታ እንደምልክቶች ሊታዩ ይችላሉ። ፓሬሲስ፣ ሽባ፣ የተለወጠ ቃና እና ምላሽ
፣ ወዘተ
በተግባር ብዙ የነርቭ ውቅረቶች ስለሚጎዱ የእነዚህ ምልክቶች የተለያዩ ጥምረት ይስተዋላል። ስለዚህ, ውሾች ውስጥ meningoencephalitis ማለት ይቻላል ማንኛውም አጣዳፊ ወይም subacute የነርቭ ሁኔታ ከዚህ የፓቶሎጂ ጋር ተኳሃኝ ሊሆን ይችላል ጀምሮ, የነርቭ ምልክቶች ጋር አብዛኞቹ ሕመምተኞች መካከል ያለውን ልዩነት ምርመራ ውስጥ መካተት አለበት.
የውሻ ኢንሴፈላላይትስ አይነት
በውሻ ላይ የሚከሰት የማጅራት ገትር በሽታ እንደ ኤቲዮሎጂያቸው በሁለት ትላልቅ ቡድኖች ሊከፈል ይችላል፡- ተላላፊ እና የማያስተላልፍ። በመቀጠል እያንዳንዳቸውን በዝርዝር እናብራራቸዋለን።
ተላላፊ የማጅራት ገትር በሽታ
እንደ
ቫይረስ፣ባክቴሪያ፣ፈንገስ ወይም ጥገኛ ተውሳኮች በመሳሰሉ በሽታ አምጪ ተህዋሲያን የሚመረቱ ናቸው። አንዳንድ ደራሲዎች በፕሪዮን (እንደ በተለምዶ የሚታወቀው "የእብድ ላም በሽታ") ሊከሰቱ እንደሚችሉ ይጠቁማሉ።
በውሻዎች ውስጥ ተላላፊ የሜኒንጎኢንሰፍላይታይተስ ስርጭት ተላላፊ ካልሆኑት በጣም ያነሰ ነው።
አሴፕቲክ ወይም ተላላፊ ያልሆነ የማጅራት ገትር በሽታ።
በተራው ደግሞ አሴፕቲክ ወይም ተላላፊ ያልሆነ የማጅራት ገትር በሽታ በሁለት ቡድን ይከፈላል፡-
- ፡ ምንጩ ያልታወቀ ነው። ይህ ቡድን የማኒንጎኢንሴፋሎሚየላይትስ ያልታወቀ ኤቲዮሎጂ (MUE)፣ ኒክሮቲዚንግ ማኒንጎኤንሰፍላይትስ፣ granulomatous meningoencephalitis፣ eosinophilic meningoencephalitis እና ስቴሮይድ ምላሽ የሚሰጥ ትሬሞር ሲንድረም ያጠቃልላል።
አይዲዮፓቲክ
በውሻ ላይ የማጅራት ገትር በሽታ መንስኤዎች
የማጅራት ገትር በሽታ ዓይነቶችን በምንገልጽበት ጊዜ የዚህ በሽታ ዋና መንስኤዎችን ብንሰይም በዚህ ክፍል ውስጥ የውሻ ገትር በሽታ መንስኤዎችን በዝርዝር እናብራራለን፡
ባርቶኔላ)፣ ፈንገሶች (እንደ ክሪፕቶኮከስ እና ብላስቶማይሴስ ያሉ) እና ጥገኛ ተህዋሲያን (እንደ ቶክሶፕላዝማ፣ ትሪፓኖሶማ እና ባቤሲያ ያሉ)።
የማይታወቅ መነሻ
በውሻዎች ላይ የማጅራት ገትር በሽታን ለይቶ ማወቅ
የውሻ ማጅራት ገትር በሽታ የመመርመሪያ ፕሮቶኮል በሚከተሉት ነጥቦች ላይ የተመሰረተ ነው፡-
የኒውሮሎጂካል ምርመራ
ማዕከላዊ የ cerebrospinal ፈሳሽ ለውጥን ያመጣል. ሴሬብሮስፒናል ፈሳሽ ናሙና ማግኘት በአጠቃላይ ማደንዘዣ ውስጥ መደረግ አለበት, ምክንያቱም ወራሪ ሂደት ነው. ከተገኘው ናሙና የሳይቶሎጂ ጥናት፣ ባህል፣ ባዮኬሚካል ትንተና እና ሴሮሎጂካል ትንተና ይካሄዳል።
ወይም ማሰራጨት. ይሁን እንጂ በአንዳንድ ሁኔታዎች ምንም ዓይነት የነርቭ ሕመም አይታይም, ስለዚህ የተለመዱ የማስተጋባት ምስሎች ይህንን በሽታ ማስወገድ እንደሌለባቸው ግምት ውስጥ ማስገባት ይገባል.
ነገር ግን አንዳንድ የማጅራት ገትር ኢንሴፈላላይትስ (እንደ ኒክሮትዚንግ ማኒንንጎኢንሴፈላላይት ወይም granulomatous meningoencephalitis) ለማረጋገጥ ሂስቶፓቶሎጂካል ምርመራ እንደሚያስፈልጋቸው ማወቅ አለብን። ይህ ማለት በነርቭ ሲስተም ውስጥ ያሉ ቁስሎችን ከሞት በኋላ መመርመር ስለሚያስፈልግ በህይወት ውስጥ ትክክለኛ ምርመራ ላይ መድረስ አይቻልም።
በውሾች ላይ የማጅራት ገትር በሽታ ሕክምና እና ትንበያ
በውሻዎች ላይ የማጅራት ገትር በሽታ ሕክምና እንደ ኤቲዮሎጂ ይለያያል። በአጠቃላይ ህክምናው በሚከተሉት ነጥቦች ላይ የተመሰረተ ነው፡-
ምልክት ህክምና
አንቲባዮቲክስ
). በተለይም ኮርቲኮስትሮይድ ከሌሎች የበሽታ መከላከያ መድሃኒቶች ጋር በማጣመር እንደ ሳይክሎፖሪን፣ አዛቲዮፕሪን ወይም ሳይቶሲን አራቢኖሳይድ ታዝዘዋል።
የበሽታው ትንበያ
እንደ ልዩ የማጅራት ገትር በሽታ አይነት ይለያያል።
- በተላላፊ የማጅራት ገትር በሽታ ትንበያው ከባድ ነው። በተጨማሪም ከኢንፌክሽኑ የሚተርፉ እንስሳት የነርቭ መዘዞች ሊቀሩ ይችላሉ።
- በማይተላለፍ የማጅራት ገትር በሽታ፣የመተንበይ እና የመዳን ጊዜ በጣም ተለዋዋጭ ነው። ትንበያው ባጠቃላይ ከባድ ነው፣ በተለይም ምልክቱ ባለ ብዙ ቦታ ሲሆን እና ለህክምናው የመጀመሪያ ምቹ ምላሽ በማይኖርበት ጊዜ።
እንደምናየው የማጅራት ገትር በሽታ ያለበት ውሻ የመኖር እድሜ እንደ ብዙ ነገሮች ይለያያል። ያም ሆነ ይህ, ቀደምት ህክምና የሚያገኙ ታካሚዎች ካልተቀበሉት የበለጠ የመዳን መጠን እንዳላቸው ግምት ውስጥ ማስገባት ያስፈልጋል. ስለዚህ ማንኛውም የነርቭ በሽታ ምልክት እንደተገኘ ወዲያውኑ ወደ የእንስሳት ህክምና ማእከል መሄድ አስፈላጊ ነው. በዚህ መንገድ ብቻ የበሽታውን ቅድመ ምርመራ ማድረግ እና በእያንዳንዱ ጉዳይ ላይ ተገቢውን ህክምና ማቋቋም የሚቻለው።