ውሾች ለጥንካሬ ምላሽ የሚሰጡ እንስሳት ብቻ አይደሉም በጥንታዊ እና በተፈጥሮአዊ መንገድ። ሁሉም የሚፈጽሟቸው ባህሪያት በአንድ ወይም በሌላ መንገድ የተማሩ ናቸው. እነሱም የሚያወቁ እንስሳት ፣ ከፍተኛ የመማር ችሎታ ያላቸው እና የተወሳሰቡ ስሜቶች ናቸው። ስለዚህ በተዛባ መረጃ ወይም በአግባቡ ባለመያዝ የባህሪ ችግር መኖሩ የተለመደ ነው።
ከጉዲፈቻው በፊት ስለ ውሻ ባህሪ ለራሳችን ማሳወቅ አስፈላጊ ነው፣ በ
በዘመኑ ሳይንሳዊ ዘዴዎች እየተመራን ነው። እነዚህን እንስሳት በምንም መልኩ አይጎዱ።
በዚህ መጣጥፍ በገጻችን ላይ
በውሾች ላይ የግንዛቤ ስሜታዊ ስልጠና ምንድነው እና እንዴት ስለኛ ተፈጥሮ በማወቅ እንገልፃለን። የቤት እንስሳ ደስተኛ ለመሆን ልንረዳው እንችላለን።
በሥነ-ሥርዓተ-ትምህርትና ሥልጠና መካከል ያሉ ልዩነቶች
በውሻችን ባህሪ ላይ ችግር ሲገጥመን
ወደ ወደ ምን አይነት ባለሙያ መዞር እንዳለብን ማወቅ አለብን ፍፁም ስህተት የሆነ ታዋቂ ሰው አለ አሠልጣኞች ፋሽን እንደሌላቸው እና አሁን የሥነ ምግባር ባለሙያን መጎብኘት የተለመደ ነው የሚል እምነት። ይህ ደግሞ እርግጠኛ ከመሆን በተጨማሪ ጊዜን፣ ሀብትን እና ውሻችን እንዳይሻሻል ሊያደርገን ይችላል።
ወዴት መሄድ እንዳለብን ለማወቅ እነዚህ የውሻ ጠባይ ባለሙያዎች እያንዳንዳቸው የሚያደርጉትን ማወቅ አለብን፡
የእንስሳትን ባህሪ በተፈጥሮ አካባቢ አጥንቶ ከምንም በላይ
የዉሻ ትምህርት
የውሻ ስልጠና
የካንየን ኮግኒቲቭ ስልጠና
በኋላ በአጭሩ የምንመለከታቸው የተለያዩ የስልጠና አይነቶች አሉ።በዚህ ጽሁፍ ላይ እናተኩራለን የውሻ የእውቀት ስልጠና ይህ ዘዴ የተነደፈው በመመሪያው የውሻ ሳይኮሎጂስት ብሩስ ጆንስተን ሲሆን ውሾች ለመረዳት በሚያስችል ትምህርት ለማስተማር ሞክረዋል።
ከፍቅር ተነሳስቶ
ለአስተማሪው እንጂ ለሽልማት አይደለም ምግብም ይሁን መጫወቻ ወይም አስተማሪን ፍራቻ።
በተጨማሪም ስልጠናው ከውሻ ማስተዋልን ይፈልጋል ምክንያቱም ይህ የስሜት አቅም ያለው እንስሳ ስለሆነ ስሜት ስለሚሰማቸው ከግንዛቤ ጋር ችሎታዎች ስለሚያስቡ ፣በማህበራዊ ችሎታዎች ፣ግንኙነቶችን መፍጠር ስለሚችሉ እና ከተግባቦት አቅም ጋር ውሻው መረጃ ለመቀበል እና ለመላክ የተነደፈ ነው።
እንዲህ አይነት ስልጠና በመጀመሪያ የምናስተላልፈውን እስክትማር ድረስ በአዎንታዊ የምግብ ማጠናከሪያ ይጀምራል።ሀሳቡን ከተረዳ በኋላ ማጠናከሪያው ይወገዳል ይህም
በፍቅር ይተካዋል ትዕዛዙን በትክክል ከፈጸመ ፍቅር ይቀበላል, ካልሆነ, እኛ ማሳየት አለብን. የተናደደ አገላለጽ፣ ተጠንቀቅ፣ አንድ አገላለጽ ብቻ፣ ጫጫታ የሌለበት፣ ምንም ድምጻዊ ወይም አካላዊ ጉዳት የለም። ውሻው ፊት ላይ ደግሞ ስሜትን ያሳያል።
በዚህ አይነት ስልጠና ላይ በብዛት የሚሰሩት ልምምዶች፡-
እግሮቹ
ከውሻ ጋር ለእግር ጉዞ ስንሄድ ለእሱ እንወጣለን እንጂ ለእኛ አይደለም። ማሰሪያው በፍፁም ጥብቅ መሆን የለበትም። የውሻው ርዝመት ወደ 3 ሜትር ያህል ርዝማኔ ሊኖረው ይገባል ውሻው ወደፈለገበት ቦታ ሄዶ (አደጋ እስካልሆነ ድረስ) ግድግዳውን ሁሉ ይሸታል, የመንገድ መብራቶች, ተክሎች እና ዛፎች የሚፈልጉትን እንከተላለን.
እንደ የበላይነት ወይም ተገዢነት ያሉ ጉዳዮች እዚህ ቦታ የላቸውም ምክንያቱም እሱን ለመታዘብ በጣም አልፎ አልፎ ነው ፣ ስለሆነም ውሻው ከፊት ለፊታችን ፣ ከኋላ ወይም ወደፈለገበት ቦታ መሄድ ይችላል ።
በመመሪያ ውሾች ውስጥ ፣በተወሰነ ጊዜ ፣የሽፋን አይነት ይለወጣል ፣በተለየ ስልጠና ፣ወደ ፊት የሌላ ሰው ቅጥያ መሆን ስላለባቸው ፣ነገር ግን ሁል ጊዜ በፍቅር።
የሽታ ልምምዶች
ደስተኛ እና ሚዛናዊ ውሻ ሁል ጊዜ ንቁ የሆነ የማሽተት ስሜት ሊኖረው ይገባል። ለዚህም የማሽተት አካባቢያዊ ማበልፀግ የዕለት ተዕለት ተግባራት ይከናወናሉ. ለምሳሌ ምግቡን በተጨማደደ ጋዜጣ ውስጥ በትናንሽ ጉብታዎች ተከፋፍሎ ወይም በእንቁላል ካርቶን ውስጥ ወይም ወደ መናፈሻ ቦታ ወስዶ ምግቡን በሳር ሜዳ ላይ እየጣለ።
ይህም ለሰዓታት መዝናኛ እና ስራን በአፍንጫው እንዲሰራ ያደርጋል ይህም ውሻውን በእጅጉ ያዝናና እና አንጎሉ በጣም ንቁ እንዲሆን ያደርጋል። የውሻ ምግብ በአንድ ሳህን ውስጥ ማቅረብ በጣም አሰልቺ ነው፣ እሱን ለማግኘት ምንም ማድረግ አይጠበቅብዎትም ፣ እዚያ ብቻ ነው። በምግብ ሰዓት ጭንቀት ባለባቸው ውሾች ሳህኑን በአስር ሰከንድ ውስጥ ይበላሉ እና ቀላል የምግብ ፍላጎት ያላቸው ሁል ጊዜ ጎድጓዳ ሳህን ይሞላሉ።ስለዚህ ምግብ ሁል ጊዜ መቅረብ ያለበት ውሻው በመሽተት እና በአእምሮው ትንሽ እንዲሰራ ነው።
"የፍለጋ" ትእዛዝንለሚመሩ ውሾች አስፈላጊ የሆነውንማስተማር ይቻላል።
ጨዋታዎች
ከውሻችን ጋር መጫወት ጥሩ ትስስር ለመፍጠር ወሳኝ ነው። ሁልጊዜ የእሱን ፍላጎት እና ቅድሚያ የሚሰጣቸውን ነገሮች ከግምት ውስጥ በማስገባት ከውሻችን ጋር የሚጫወቱት ብዙ መጫወቻዎች አሉ።
እንደ የጦርነት ጉተታ አይበረታታም። ይህ ጨዋታ ነው, እንደዛውም, ውሻው 90 በመቶውን ማሸነፍ እንዳለበት ግምት ውስጥ በማስገባት ሊለማመዱ ይችላሉ, አለበለዚያ ፍላጎቱን ያጣል. አስጎብኚ ውሾች በጨዋታዎች ውስጥ "ፍለጋ" እና "መልቀቅ" የሚለውን ትዕዛዝ ማስተማር አስፈላጊ ነው።
ማህበራዊነት
የውሻ ማህበራዊነት ከሌሎች ውሾች፣ሰዎች እና ሌሎች እንስሳት ጋር መግባባት የሚማርበት የውሻ እድገት ደረጃ ነው።እዚህ ሌሎች ውሾች እና ሰዎች እንዲረዷቸው አስፈላጊ የሆኑ ባህሪያትን እና መመሪያዎችን ይማራሉ, ለምሳሌ የተረጋጋ ምልክቶችን, የጨዋታ ምልክቶችን, አዲስ ውሻን ማስተዋወቅ እና ሌሎች ባህሪያት. ውሻችን በዚህ ደረጃ በመቶዎች የሚቆጠሩ ውሾችን መገናኘት አስፈላጊ አይደለም.
ሁለት ወይም ሶስት ሚዛኑን የጠበቁ ውሾች እስኪያውቁ ድረስ እና ውሾች በቂ ባህሪ እንዳላቸው ያውቃሉ።
በዚህ ነጥብ ላይ ውሾች በአካላዊ ባህሪያቸው ምክንያት ከሌሎች ውሾች ጋር ለመግባባት የበለጠ የሚቸገሩ ውሾች እንዳሉ ማሰብ አለብን። እነዚህ ውሾች ናቸው የተከረከመ ጅራትፊት ላይ ረዣዥም ፀጉር
የፊታቸውን አገላለጽ ከሌሎች ውሾች እና ብራኪሴፋሊክ ውሾች የሚሰውር ሲሆን ይህም አይናቸው በጣም ታዋቂ ከመሆኑ በተጨማሪ በአፍንጫቸው ፊዚዮጂዮሚ ምክንያት በቀጥታ ፊት ለፊት ይታያል። የሌላኛው ውሻ የፊንጢጣ አካባቢ አቅጣጫ ሳይሰጥ።
የእውቀት (ኮግኒቲቭ) ስሜታዊ ውሻ ስልጠና ስሙ እንደሚያመለክተው ስልጠና መሆኑን ማስታወስ አለብን። እንዲሠራ, ውሻው በትክክል የሰለጠነ ወይም በሂደት ላይ መሆን አለበት. ለምሳሌ እራስን በመግዛት ላይ መስራት በጣም አስፈላጊ ነው፡ ለምሳሌ ለእሱ ምግቡን እንድንሰጠው ተረጋግተን መጠበቅ ወይም ዘና ብሎ ከቤት መውጣትን የመሳሰሉ ከኛ በፊትም ሆነ በኋላ ይሄዳል።
ሌሎች የሥልጠና ዓይነቶች
በታሪክ ዘመናት ሁሉ ከውሾች ጋር የምንገናኝበት መንገድ ተፈጥሯል
እንደፍላጎታችን እና የምንፈልገው ዓላማ። ስለዚህም ሌሎች የሥልጠና ዓይነቶች አሉ አንዳንዶቹም ሙሉ በሙሉ ጊዜ ያለፈባቸው ናቸው።
ባህላዊ ስልጠና
የተፈጠረው ኮሎኔል ኮንራድ ብዙ እና ዊሊያም አር. Koehler ከአንደኛው የዓለም ጦርነት በፊት፣ በ1906 ዓ.ም. ዘዴው የተዘጋጀው ያለምንም ሳይንሳዊ መሰረት ነው። ቾክ፣ ኤሌክትሪክ ወይም የሾሉ ኮላሎች ጥቅም ላይ ውለው ነበር፣ ሁሉም እንደ አሉታዊ ማጠናከሪያ አካል። ውሻው ገመዱን ከጎተተ የጎድን አጥንት መጎተት ወይም መምታት ያሉ ሌሎች የአካል ቅጣት ዓይነቶችም ጥቅም ላይ ውለው ነበር።
እነዚህ ሁሉ ዘዴዎች ወይ በብዙ ሀገራት የተከለከሉ ናቸው ወይም መጨረሻው በስሜት ያልተረጋጋ እና በጣም የተጎዳ እንስሳ ነው። ምንም እንኳን ብዙ አሰልጣኞች ውጤታማ ዘዴ ነው ብለው ቢቆጥሩትም እንደውም ዛሬ በአንዳንድ የቴሌቭዥን ፕሮግራሞች ላይ "አልፋ ሮል" ተመስለው ከእነዚህ ቴክኒኮች ጥቂቶቹን ማየት እንችላለን።
አዎንታዊ ስልጠና
ይህ ዘዴ
የሥነ ልቦና ባለሙያ ኢ. Thorndike እንስሳት (ውሾች እና ድመቶች) በኦፕሬንት ኮንዲሽንግ የተማሩበት ጥናት ላይ የተመሰረተ ነው። አዎንታዊ ማጠናከሪያ (ሽልማት).የዚህ ቴክኒክ ችግር እንስሳትን በስሜት ተሞልተው እንደ ተራ ሮቦቶች አድርጎ አለመመልከቱ ነው እንጂ እንደዛ አይደለም።
የጊዜ ስልጠና
ይህ ቴክኒክ ከ"ክሊከር" አጠቃቀም ጋር ተደባልቋል። እሱ በተሰጠው ትእዛዝ እና በእንስሳቱ ምላሽ መካከል ባለው ተመሳሳይነት ላይ የተመሠረተ ነው። በትክክል ከገባህ ይሸለማል ለውሾች መሰረታዊ ትእዛዞችን እንደ "ቁጭ"፣ "ተኛ" ወዘተ ለማስተማር ይጠቅማል።
በማባበያ መመሪያ መስህብ ስልጠና
እንዲሁም "ማታለል" በመባል ይታወቃል። የተሰጠው ትዕዛዝ እስኪፈጸም ድረስ ውሻው
በማታለል (ምግብ ወይም አሻንጉሊት) እየተመራ ነው። ውሻው በማጠናከሪያው ላይ ማተኮር ወይም ማባበያ እና ሁሉንም ሌሎች ማነቃቂያዎችን ችላ ማለት አለበት.
በመያዝ ስልጠና
ይህ ዘዴ ውሻውን
በአጋጣሚ የሚፈለግ የሚመስለውን አንዳንድ ባህሪ ሲፈጽም መሸለምን ያካትታል። ለምሳሌ ጋደም ማለት የማንፈልገውን እቃ መጣል ወዘተ
በቅርፅ ፣በሞዴሊንግ ወይም በሞዴሊንግ ማሰልጠን
በመጀመሪያው ጉዳይ ውሻው የምንፈልገውን ባህሪ እስኪፈጽም ድረስ ይመራል ለምሳሌ ተኝቶ እስከሚያደርግ ድረስ እንሸልመዋለን። በሞዴሊንግ ውስጥ ውሻው እንዲተኛ በእርጋታ እንገፋፋለን እና በሞዴሊንግ ውስጥ ውሻው ሌላውን ውሻ በመምሰል ይማራል ።
የመጥፋት ስልጠና
ውሻው የማንፈልገውን ባህሪ እንዳያደርግ መከልከልን ያካትታል። ውሻውን ሲያደርግ ትኩረት ከመስጠት በመቆጠብ ወይም በተዘዋዋሪ መንገድ በማጠናከር ባህሪውን ማጠናከር እናቆማለን ለምሳሌ በመጨቃጨቅ ወይም በቀላል "አይ"
በመቆጣጠር ስልጠና
ይህ ዘዴ በአሰቃቂ ሁኔታ የተከሰቱ አንዳንድ አሉታዊ ስሜታዊ ስሜቶችን ለመለወጥ ይጠቅማል። ሁልጊዜም
Systematic Desensitization ውሻውን ቀስ በቀስ ወደ አሉታዊ ሁኔታው ትኩረት እንዲሰጥ ማድረግ እና ሲዝናና ምግብ መሸለምን ያካትታል።
"Tellintong TTouch" ስልጠና
በሊንዳ ቴሊንግተን–ጆንስ፣ አሰልጣኝ የተፈጠረ እና ያዳበረው። ውሻው ዘና ለማለት የሚረዱ ያልተለመዱ እንቅስቃሴዎችን እና ንክኪዎችን ን ያቀፈ ነው። በአሳዳጊው እና በውሻው መካከል ያለውን ትስስር ያበረታታል ፣ የውሻውን በራስ የመተማመን ስሜት ያሳድጋል ፣ በጭራሽ በአሉታዊ ማጠናከሪያ እና ሙሉ በሙሉ “የበላይነት መገዛት” የሚለውን የተሳሳተ እምነት ችላ ማለት ነው ።
የውሻ ትምህርት እና ስልጠና ላይ ተጽእኖ የሚያደርጉ ምክንያቶች
ሁሉም ውሾች ባህሪያቸውን ሊያሻሽሉ ይችላሉ ፣አንዳንዶቹ በቀላሉ እና በፍጥነት ፣ሌሎች ደግሞ ለወራት አልፎ ተርፎም ለብዙ አመታት ቴራፒ ፣ድጋፍ እና ፍቅር ያስፈልጋቸዋል።
በሂደቱ ላይ ተጽእኖ ከሚያሳድሩ ነገሮች መካከል፡-
ዝርያው
በህይወቱ በሙሉ ያጋጠሙት እና ከቁጣ በላይ የሚያሸንፉ።
ማምከን፡ በጣም ጥቂት በሆኑ ጉዳዮች ላይ የጥቃት ችግሮች ከማምከን ጋር ይያያዛሉ። ያም ሆነ ይህ, ይህ ማምከን ቀደም ብሎ መደረግ አለበት እንጂ እንስሳው አዋቂ በሚሆንበት ጊዜ መሆን የለበትም. አብዛኛዎቹ የጥቃት ችግሮች የተከሰቱት በአካባቢው ወይም ከስህተት ትምህርት ጋር የተያያዘ ነው።
የትኛዉም የትምህርት ፣የሥልጠና ወይም የባህሪ ችግር ሲያጋጥም ወደ ትክክለኛ ስፔሻሊስት መሄድ አለብን።
