በ20ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ የኢትዮሎጂስት የሆኑት ጃኮብ ቮን ዩክስኩል ቃል ' umwelt 'የእንስሳት ዝርያዎች እንደየስሜት ህዋሳት አቅማቸው የሚኖሩበትን አካባቢ የሚገነዘቡበት መንገዶች። በሌላ አገላለጽ ወደ እንስሳው እምብርት መግባት እራሳችንን በቆዳው ውስጥ ለማስቀመጥ በመሞከር በመኖሪያው ውስጥ እንዴት እንደሚሠራ መገመትን ያካትታል.
የሰው ልጅ የእይታ እንስሳ ነው ምክንያቱም በዙሪያችን ስላሉት ነገሮች ሁሉ የበለጠ መረጃ የምናገኘው በአይናችን ነው። ይሁን እንጂ የውሻውን እምብርት ብንመረምር, በመጀመሪያ እኛን የሚጎዳው የማሽተት ስሜት ለዚህ ዝርያ ያለው ትልቅ ጠቀሜታ ነው. የውሻው የማሽተት አቅም ያልተለመደ እና ከአካባቢው ጋር በጥሩ ሁኔታ እንዲዛመድ የሚያስችለው ነው። በዚህ የገጻችን መጣጥፍ
የውሻ የማሽተት ስሜት እንዴት እንደሚሰራ እንነግራችኋለን። ውሻ፣! እንዳያመልጥዎ!
የውሻ የማሽተት ስሜት እንዴት ይሰራል?
ውሾች ሲተነፍሱ አፍንጫቸው ተርባይኖች
አየሩን በሁለት የተለያዩ ጅረቶች ይከፋፍሏቸዋል
ከመካከላቸው አንዱ መተንፈስ እንዲቻል
ሌላው
ለባህሪያቸው የሰውነት አካል እና ፊዚዮሎጂ ምስጋና ይግባውና ውሾች ከአካባቢው የሚመጡትን ጠረኖች መለየት አያቆሙም እና የማሽተት አቅማቸውን ከፍ ለማድረግ ከፈለጉ የአተነፋፈስን ፍጥነት መጨመር ፣መተንፈስ እና መሳብ ብቻ አለባቸው። በጣም በፍጥነት በእንቅስቃሴ ላይ "ማሽተት" ወይም "መተንፈስ" ብለን እናውቃለን.
የመዓዛ ሞለኪውሎች በጠረን ሽፋን ከተሰበሰቡ ይህ መረጃ በፍጥነት በነርቭ ግፊቶች ወደ አእምሮ ይላካል፣በዚህም ሂደት ውስጥ ልዩ የሆነ ቦታ ይሠራል፡- የመሽተት ጥቅል ወይም አምፖል መረጃውን ከመረመረ በኋላ ውሻው ምላሽ ይሰጣል እንደ አውድ ሁኔታው በተፈጥሮው (እንደ ምግብ ሲሸት ምራቅ) ወይም የተማረ (እንደ ተቀምጦ ወይም ሊሰጠን ይችላል) መዳፍ)።
ውሾች በአፍንጫቸው ማዕከላዊ ክፍል ወደ ውስጥ ሲተነፍሱ ትንፋሹ ደግሞ በጎን "በክንፋቸው" ቀስ በቀስ ይከሰታል። በውጤቱም አየሩ በማንኛውም ጊዜ አይቀላቀልም
ነገር ግን ይልቁንስ እንስሳው የበለጠ መረጃ እንዲይዝ እና ሽታውን በሚያውቅበት ጊዜ እንኳን የሚፈሰውን አይነት ፍሰት ይፈጥራል። አየሩን እያባረረ ነው።
የውሻ vomeronasal ወይም Jacobson's ኦርጋን
ነገር ግን ይህ ብቻ አይደለም ምክንያቱም ውሾችም 'ቮሜሮናሳል ወይም የጃኮብሰን ኦርጋን' የሚባሉትን አንዳንድ ሽታዎችን ለመለየት ልዩ መዋቅር አላቸው። ይህ አካል
በእንስሳው ምላጭ ጣሪያ ላይ ከላይኛው ጥርሱ በስተጀርባ የሚገኝ ሲሆን ከማህበራዊ እና ወሲባዊ ባህሪው ጋር በጣም የተቆራኘ ነው ምክንያቱም ምስጋና ይግባው ውሾች የሰው ልጅ የማንሳት አቅም የሌላቸውን ፌሮሞኖች፣ ሆርሞኖችን እና ሌሎች የኬሚካል ንጥረ ነገሮችን ማሽተት ይችላሉ።ይህም ሌሎች ግለሰቦችን እንዲያውቁ እና ስለእነሱ መረጃ ለማግኘት በጣም ይጠቅማቸዋል እና ውሾች የሌሎችን ውሾች ሽንት የሚያሸሉበት አልፎ ተርፎም የጃኮብሰንን ኦርጋን እንቅስቃሴ ለማነቃቃት የሚላሱበት ምክንያት ነው።
የውሻ የማሽተት ስሜት ከሰው ልጅ ስንት ጊዜ ይበልጣል?
በዚህ ረገድ በተደረገው የተለያዩ ምርመራዎች የተገኙ መረጃዎች እንደሚያሳዩት የውሻ የማሽተት አቅም እጅግ የላቀ እና ከሰው ልጅ እጅግ የላቀ ነው።
በመጀመሪያ የውሻ ኤፒተልየም ወይም ሽታ ያለው ሽፋን ከ150 እስከ 200 ስኩዌር ሴንቲ ሜትር የሆነ የሰውነት አካባቢን የሚሸፍን ሲሆን የሰው ልጅ ደግሞ ከሁለት እስከ 10 ካሬ ሴንቲ ሜትር የሆነ ቦታ አለው። ይህንን እውነታ እያወቅን
ውሾች ከእኛ የበለጠ ብዙ ሽታ ያላቸው ተቀባይዎች እንዳሏቸው ግልፅ ነው በተለይአምስት ሚሊዮን የሰው ልጅ
የእኛን የአዕምሮ አካባቢ መጠን ለጠረን ማቀነባበር ብናወዳድር ሰዎችም ያጣሉ ምክንያቱም ከውሾች ይልቅ፣ ብዙ መረጃ መስራት ስለማያስፈልጋቸው። ለዚህ ሁሉ የውሻ ሽታ እንዴት ያለ ጥርጥር የማይታመን እንደሆነ እናያለን።
የውሻን የማሽተት አቅም በማጥናት እና እውቅና በመሰጠቱ የሰው ልጅ ውሾችን በማሰልጠን ለኛ የማይታወቁ ሽታዎችን መለየት በሚፈልጉ ስፍር ቁጥር የሌላቸው ስራዎች ላይ እንዲረዳን ማድረግ ችሏል። ስለዚህ የሰውን አካል በውሃ ውስጥ፣ ከበረዶው በታች ወይም ፍርስራሹን በማፈላለግ ረገድ ስፔሻሊስቶች የሆኑ ውሾች አሉን ሌሎች መድሃኒቶችን ወይም ፈንጂዎችን በሰፊ ቦታዎች እና ከሩቅ ርቀት ማግኘት የሚችሉ እና ሌላው ቀርቶ በእኛ ውስጥ የኬሚካል ለውጦችን የሚሸቱ ውሾች አሉን። አካል አስቀድሞ ሊያስጠነቅቀን፡- ሃይፖግላይሚያ፣ የሚጥል መናድ ወይም ሌላ ሕመም የሚሰቃዩ ሁኔታዎች።በዚህ ሌላ ጽሑፍ ውስጥ ስለዚህ ጉዳይ የበለጠ እንነጋገራለን፡ "ውሾች ካንሰርን ሊያገኙ ይችላሉ?"
ስለ ውሻው የማሽተት ጉጉዎች
አሁን ምን ያህል ሽታ ያላቸው ውሾች እንዳሉት እና ይህ ስሜት እንዴት እንደሚሰራ ስለምታውቁ አንዳንድ ተጨማሪ የማወቅ ጉጉቶችን እንይ፡-
- ውሾች ማሽተትን አይላመዱም።, ከጥቂት ጊዜ በኋላ, እኛ ልንገነዘበው አንችልም, ምክንያቱም 'ልማዳዊ' የሚባል ሂደት ተከስቷል. ይህ ክስተት በውሻዎች ላይ አይከሰትም, ምክንያቱም ማሽተት ዋናው የማስተዋል ቻናላቸው እንደመሆኑ መጠን ለረጅም ጊዜ ቢጋለጡም በዙሪያቸው ያሉትን ሽታዎች መለየት አያቆሙም.
- ሁሉም ውሾች አንድ አይነት የማሽተት ችሎታ የላቸውም በውሻዎች ውስጥ. በአሁኑ ጊዜ በጣም ጥሩ የማሽተት ስሜት ያለው ውሻ ደም ሆውንድ ነው፣ በተጨማሪም ሴንት ሁበርተስ ውሻ ተብሎ የሚጠራው፣ ከ300 ሚሊዮን በላይ ሽታ ያላቸው ተቀባይ ያለው የቤልጂየም ዝርያ ነው። በበኩሉ፣ እንደ ቡልዶግ እና ዶሊኮሴፋሊክ ውሾች (በጣም ረጅም snout) እንደ ግራጫ ሀውንድ ያሉ ብራኪሴሴፋሊክ ውሾች (ጠፍጣፋ snout) ይህ ስሜታቸው ከሜሶሴፋሊክ ውሾች (ተመጣጣኝ snout) በትንሹ የዳበረ ሲሆን ይህም የሰውነት አካላቸው በተወሰነ መልኩ ስለሚያደርገው ነው። ሽታ ያላቸው ሞለኪውሎች ለማለፍ አስቸጋሪ.
- የውሻ አፍንጫ ቀዳዳ ለየብቻ ይሰራል። ምንጭ እና የተለያዩ ምልክቶችን ወደ አንጎል ይልካል. ይህ በቋንቋው "Sniffing in stereo or 3D" ይባላል።
- የውሻ አፍንጫ ላይ ያለው ንድፍ ለእያንዳንዱ እንስሳ ልዩ ነው በእያንዳንዱ ግለሰብ ውስጥ ልዩ እና ሁለቱ ተመሳሳይ አይደሉም, ልክ በእኛ የጣት አሻራዎች እንደሚከሰት. ይህ ግኝት በበርካታ ሀገራት የውሻ አፍንጫ ላይ የሚሰማቸው ስሜቶች ለመጥፋት, ለመስረቅ ወይም ለመተው እንደ መለያ ማስረጃነት ጥቅም ላይ ይውላሉ.
ውሾች በማሽተት ስሜታቸው ጊዜያዊ ቅደም ተከተሎችን መፍጠር ይችላሉ አካባቢ እና የተነገረበት መንገድ በትኩረት በጠፈር ይለያያል። የሞለኪውላዊ ትኩረትን ከፍ ባለ መጠን, የበለጠ ኃይለኛ የሆነ ሽታ, እና ስለዚህ የዚያ ሽታ ምንጭ በአካባቢው የቆየበት ጊዜ ያነሰ ነው. ለዚህ ተሰጥኦ ምስጋና ይግባውና ውሾች የሰዎችን ወይም የሌላ እንስሳትን ፈለግ በቀላሉ መከተል ይችላሉ።
የውሻን የማሽተት ስሜት እንዴት ማነቃቃት ይቻላል?
በየቀኑ የማሽተት ስሜቱን የማይጠቀም ውሻ ሙሉ ለሙሉ ማዳበርም ሆነ ጥሩ የሆነ የጤንነት ደረጃን ሊደሰት አይችልም ፣ይህን ስሜት መጠቀም ለግንኙነት መቻል አስፈላጊ ስለሆነ ከአካባቢው ጋር በበቂ ሁኔታ፣ ሌሎች ግለሰቦችን ይወቁ እና በተሳካ ሁኔታ ከእነሱ ጋር ይገናኙ።
ለፀጉርህ ጥሩ የህይወት ጥራት ዋስትና ለመስጠት የማሽተት ስሜቱን ማነሳሳት አለብህ እና ይህን ለማድረግ እንዴት ማድረግ እንዳለብህ አንዳንድ ሃሳቦች እነሆ፡-
- በእግረኛ መንገድ ተጠቀም የውሻህን የማሽተት ስሜት እንዴት ማበረታታት እንደምትችል በማሰብ ብዙ ጊዜ ማሳለፍ አይጠበቅብህም። ቀን፣ የበለጸጉ የእግር ጉዞዎችን ብቻ ይስጡት እና የሚፈልገውን በአፍንጫው እንዲያስስ ይፍቀዱለት። በጣም ጥሩው ነገር እንደ ሜዳ ወይም መናፈሻ ያሉ ትልልቅ፣ ጸጥ ያሉ እና አረንጓዴ ቦታዎችን ደጋግሞ መጎብኘት ነው፣ ረጅም ማሰሪያ ይልበሱ እና ውሻዎ የፈለገውን ያህል ለማሽተት እንዲቀርብ ያድርጉ፣ ምንም እንኳን እሱ ተመሳሳይ ነጥብ ለመመርመር ብዙ ደቂቃዎችን ቢያሳልፍም (እዚያ እዚያ መረጃ በጣም አስደሳች መሆን አለበት).ውሻዎ በእግር በሚጓዙበት ጊዜ ብዙ ጊዜ የማያሸት ከሆነ፣ ትንሽ ምግብ በሳር የተሸፈነ አካባቢ በማከፋፈል እና እንዲፈልግ በማበረታታት፣ አስፈላጊ ሆኖ ካገኙት እርዳታዎን በማበደር እንዲያደርግ ማበረታታት ይችላሉ።
- እንቆቅልሽ እና መስተጋብራዊ መጫወቻዎችን ተጠቀም ውሻው ለማግኘት እና ለማውጣት በየትኛው ምግብ ውስጥ ሊደበቅ ይችላል. እነዚህ ምርቶች ውሻውን የበለጠ እንዲያሽቱ ከመጋበዝ በተጨማሪ የውሳኔ አሰጣጥን እና ሌሎች የግንዛቤ ተግባራትን በማስተዋወቅ የአዕምሮ ፈተናን ስለሚሰጡ እነዚህ ምርቶች ድርብ ጥቅም አላቸው. እርግጥ ነው፣ የእነዚህን ጨዋታዎች አስቸጋሪነት ከቁጣአችን ችሎታዎች እና የልምድ ደረጃ ጋር ማስተካከል አለብን፣ ምክንያቱም አጠቃቀማቸውን በደንብ ካልተረዱ እጅግ በጣም ተስፋ አስቆራጭ ሊሆኑ ይችላሉ። በዚህ ሌላ ጽሑፍ ውስጥ ለውሾች በቤት ውስጥ የሚዘጋጁ የሽታ ጨዋታዎችን ያግኙ።
- ከውሻህ ጋር ተጫወት እና ፈልግ ከቤት ውጭም ሆነ ከሱ ጋር ድብብቆሽ በመጫወት ማድረግ ይችላል።አንድ ሰው ውሻውን እየያዘ እና እያዘናጋው እያለ, ሮጦ በአንድ ክፍል ውስጥ ወይም ከአንድ የቤት እቃ ጀርባ ይደብቁ. በመንገድ ላይ, ውሻው የሚከተልበትን መንገድ ለመተው የተለያዩ ነገሮችን መንካት ይችላሉ. አንዴ ከተደበቀ በኋላ፣ ቁጣህ ሊገናኝህ እንዲመጣ ስሙን ወይም ፊሽካ አንድ ጊዜ ተናገር። በጠራኸው ድምጽ ወደምትመራበት ቦታ በእርግጥ ይመጣል፣ ነገር ግን አንድ ጊዜ አንተን ለማግኘት ከፈለገ የማሽተት ስሜቱን መጠቀም ይኖርበታል። በጊዜ እና በተለማመዱበት ሁኔታ የበለጠ እንዲከብዱለት እና የባለሙያ ክትትል ሲያደርግ ማየት ይችላሉ.
ምንጣፎችን ለማሽተት ይሞክሩ ወይም የስሜት ህዋሳትን ይፍጠሩውሻዎ በቤቱ ውስጥ ያለውን የማሽተት ስሜት ለመጠቀም ቀላል እንዲሆንለት ሌላው አማራጭ ትንንሽ ምግቦችን፣ መኖን ወይም "ከረሜላ" ለውሾች በሽቶ ምንጣፍ ውስጥ መደበቅ ነው። እነዚህ ምንጣፎች በቤት እንስሳት መሸጫ መደብሮች ውስጥ በቀላሉ ሊገኙ የሚችሉ እና ውሾች የማሽተት ስሜታቸውን እንዲጠቀሙ ለማበረታታት በትክክል የተነደፉ ናቸው, ምክንያቱም የተደበቀ ምግብ ማግኘት የሚቻልበት ብቸኛው መንገድ ይህ ነው. እንዲሁም አንዳንድ ጋዜጦችን ወይም የተጨማለቀ ካርቶን ወደ ካርቶን ሳጥን ውስጥ በማስገባት፣ ከውስጥ ያለውን ምግብ በመደበቅ እና እንደ ጥሩ መዓዛ ያላቸው እፅዋት ወይም አስፈላጊ ዘይቶች (ለውሾች ተስማሚ) ያሉ ጥሩ መዓዛ ያላቸው ንጥረ ነገሮችን በመጨመር ተመሳሳይ የሆነ ነገር በቤት ውስጥ በተሰራ መንገድ የማድረግ እድል ይኖርዎታል። ውሻዎ ምንም አይነት አደገኛ ንጥረ ነገር እንዳይሰበር እና እንዳይበላ ለመከላከል ሁል ጊዜ ሲጫወት ይመልከቱ።
የማሽተት ስሜታቸውን ማሰልጠን ብዙ ትምህርት ቤቶች እና የውሻ ማሰልጠኛ ማዕከላት እንደ ሰው መጎሳቆል (ሰዎችን መከታተል) ወይም የስፖርት ማወቂያ (የተወሰኑ ሽታዎችን መገኛ እና ምልክት ማድረግ) ባሉ ስፖርቶች ውስጥ የመግቢያ ኮርሶችን ይሰጣሉ።ማንኛውም የውሻ መገለጫ እነዚህን የስፖርት ዘዴዎች ሊለማመዱ ይችላሉ, በዚህ ጉዳይ ላይ በጣም አስፈላጊው ነገር ጥቅም ላይ የሚውለው የስልጠና ዘዴ ለእንስሳት አክብሮት ያለው መሆኑን እና በእንቅስቃሴው በእውነት እንደሚደሰት ማረጋገጥ ነው.
