እባቦች ወይም እባቦች (ክፍል እባቦች) አንዳንድ እግር የሌላቸው እና በቀላሉ የሚንቀሳቀሱ ተሳቢ እንስሳት ናቸው። በጣም ቀጭን አካል አላቸው, ነገር ግን ከእነሱ በጣም የሚበልጡ እንስሳትን መብላት ይችላሉ. በተጨማሪም አንዳንድ ዝርያዎች የሰውን ልጅ ሊገድል የሚችል በጣም ኃይለኛ መርዝ አላቸው. በዚህ ምክንያት እባቦች በብዙ ባህሎች ከሞት ወይም ከዲያብሎስ ጋር የተያያዙ እና በታሪክ ውስጥ ስደት ደርሶባቸዋል።
ስለነሱ አፈ ታሪኮች ቢኖሩም አብዛኛው እባቦች በሰው ላይ ምንም አይነት አደጋ አያስከትሉም። በተቃራኒው አብዛኛው ለሰብል አደገኛ የሆኑ ሌሎች እንስሳትን ይመገባል። ስለዚህ, እነዚህን አስደሳች ተሳቢ እንስሳት የበለጠ ማወቅ በጣም አስፈላጊ ነው. ስለ እባቦች ዋና ዋና ባህሪያት ስለ እባቦች ስለሚኖሩበት እና ስለሚበሉት ይህ ጽሁፍ በገጻችን እንዳያመልጥዎ።
የእባቦች ባህሪያት ምንድን ናቸው?
እባቦች ወይም እባቦች (ክፍል እባቦች) እንደ እንሽላሊቶች፣ ኤሊዎች እና ወፎች ካሉ የሳሮፒሲዶች ክላድ ውስጥ ናቸው። በዚህ ምክንያት, የሚሳቡ ዓይነተኛ ባህሪያት አሏቸው. በተጨማሪም, በቡድን የሚለያቸው ሌሎች የራሳቸው ባህሪያት አሏቸው. በዚህ ክፍል የእባቦችን ዋና ዋና ባህሪያት እናሳይዎታለን።
የእባቦች አካላዊ ባህሪያት
እባቦች ረዣዥም አካል ያላቸው ተሳቢ እንስሳት ናቸውናየእባቦች ዋና ዋና ባህሪያት አንዱ ነው, ግን እንዴት ያደርጉታል? ሰውነታቸው በአጭር፣ ሰፊ እና ተንሳፋፊ የአከርካሪ አጥንቶች ተሸፍኗል፣ ይህም በፍጥነት የጎን መጋጠሚያዎች ውስጥ እንዲዘዋወሩ ያስችላቸዋል። ይህንን ለማድረግ ደግሞ በመሬት ውስጥ በሚፈጠሩ ህፀፆች ላይ የጎን ሃይሎችን በማሰማራት ይገፋፋሉ።
ለእንቅስቃሴያቸው ምስጋና ይግባውና እባቦች በመሸሽ ወይም ምግብ በመፈለግ የተካኑ ናቸው። ሁሉም ሥጋ በል ናቸው እና ብዙዎቹ ከራሳቸው የሚበልጡ እንስሳትን መመገብ ይችላሉ። ይህ ሊሆን የቻለው የራስ ቅላቸው
በጣም ደካማ መገጣጠሚያዎች አሉት። እነዚህ ባህሪያት አፋቸውን በሰፊው እንዲከፍቱ እና በሚውጡበት ጊዜ የራስ ቅል አጥንቶችን እንዲነጥፉ ያስችላቸዋል።
እንደ ሁሉም ተሳቢ እንስሳት ሁሉ የእባቡ አካል በጠንካራ ሚዛኖች ተሸፍኗል።ይህ መጥፎ የአየር ሁኔታን እንዲቋቋሙ ያስችላቸዋል. የተለያዩ የእባቦችን ዓይነቶች ለመለየት የሚዛኑ ቁጥር እና አቀማመጥ ጥቅም ላይ ይውላል. በቆዳቸው ወይም "ሸሚዝ" ሊታወቁ ይችላሉ, በሜዳው ውስጥ በጣም ቀላል ናቸው. ምክንያቱም
በየጊዜው ቆዳቸውን ስለሚያፈሱ ማለትም አሮጌ ቆዳቸውን አውልቀው አዲስ ቆዳ በማፍለቅ ነው።
በማስበስበት ወቅት አይንን የሚሸፍነው እና እንዳይደርቅ የሚከለክለውን ግልፅ ሽፋን ማየት ይችላሉ። ምክንያቱም እባቦች የዐይን ሽፋሽፍት ስለሌላቸውዓይኖቻቸው ሁል ጊዜ ክፍት ስለሆኑ ነው። አሁንም እይታ በጣም ከዳበረ የስሜት ህዋሶቶች አንዱ አይደለም።
የእባብ ስሜት
ከአንዳንድ የአርቦሪያል ዝርያዎች በስተቀር የእባቦች እይታ በጣም ጥሩ አይደለም። በተጨማሪም ውጫዊ ጆሮ እና የቲምፓኒክ ሽፋን ስለሌላቸው የመስማት ችሎታቸው በተግባር የለም. ነገር ግን ከመሬት ውስጥ ለሚነሱ ንዝረቶች በጣም ስሜታዊ ናቸው, ስለዚህ የአደንን እንቅስቃሴ በመለየት የተካኑ ናቸው.አንዳንድ እፉኝቶችም በራሳቸው ላይ የሙቀት ስሜት የሚቀሰቅሱ ጉድጓዶች አሏቸው። ለእነሱ ምስጋና ይግባውና ከሌሎች እንስሳት አካል የሚወጣውን ሙቀት ይገነዘባሉ.
የእነሱ የዳበረ ማስተዋል ማሽተት ነው። አካባቢውን ለመመርመር ሲፈልጉ ሹካ ምላሳቸውን አውጥተው ይንቀጠቀጡታል። ይህ መጥፎ ሽታ ያላቸውን ቅንጣቶች በማጥመድ የጃኮብሰን ኦርጋን በመባል ወደሚታወቀው የላንቃ ክፍል ውስጥ ወደሚገኝ አካል ይመራቸዋል። የኬሚካል ንጥረ ነገሮችን የሚለይ መዋቅር ሲሆን ከነዚህም ውስጥ ሆርሞኖች ጎልተው ይታያሉ።
እባቦች መርዞች ናቸው?
መርዝ በጣም ከሚያስደንቁ የእባቦች ባህሪያት አንዱ ነው። ይህ ሆኖ ግን ብዙዎቹ ለሰው ልጆች ምንም እንኳን ለዝርፊያ ቢሆኑ መርዝ አይደሉም።
ብዙ እባቦች ልዩ ጥርሶችን ወይም ፋንጋዎችን የሚያገናኝ መርዝ እጢ አላቸው።እነዚህ እንደ መርፌ ዓይነት ይሠራሉ. ተግባራቱ ምርኮውን ከመብላቱ በፊት መግደል ወይም ሽባ ማድረግ ነው። በዚህ መንገድ ትልልቅ እንስሳትን ሊበሉ ይችላሉ።
መርዝ መኖሩም ሆነ አለመገኘት እንዲሁም የመከተብ ዘዴው በርካታ የእባቦችን አይነት መለየት እንችላለን፡
አግሊፎስ እባቦች
ከመርዛማ እጢ ጋር የተገናኙ እና መርዙ የሚወርድበት ክፍት ቦይ አላቸው. የእነሱ መርዝ ብዙውን ጊዜ በሰዎች ላይ ምንም ጉዳት የለውም, ስለዚህ ብዙ ዝርያዎች እንደ መርዝ አይቆጠሩም.
ከቀደምቶቹ የበለጠ የተዘጉ ፉርጎዎች ስላሏቸው አዳኞችን ለመግደል ወይም ለመተኛት የበለጠ ቀልጣፋ ናቸው። አንዳንዶቹ በጣም ኃይለኛ መርዝ አላቸው. አሁንም በመከተብ ብዙ ጊዜ ማሳለፍ አለባቸው።
ብቸኛ ግላማዊ እባቦች
በእባቦች ባህሪያት ውስጥ ከመራባት ጋር የተያያዙት በጣም ልዩ ናቸው. ስለእነሱ ለማወቅ, ይህን ሌላ ጽሑፍ እንዲያነቡ እንመክራለን እባቦች እንዴት እንደሚራቡ. የት እንደሚኖሩ እና የሚበሉትን ማወቅ ከፈለጋችሁ አንብቡ!
እባቦች የት ይኖራሉ?
እባቦች
በዓለም ሁሉ ተሰራጭተዋል ምንም እንኳን በሞቃታማ ወይም መካከለኛ የአየር ጠባይ ላይ በብዛት ይገኛሉ። በሁሉም ቦታዎች፣ ለመኖሪያ አካባቢ የሚደረገው ውድድር በጣም የተለያዩ ቦታዎችን እንዲላመድ አድርጓል። በዚህ መንገድ በርካታ የእባቦችን አይነት እናገኛለን፡
- ምድራዊ።
- አርቦሪያል።
- የውሃ።
- ማሪናስ።
የመሬት እባቦች
ብዙ እባቦች በምድር ላይ ይኖራሉ፣ተደብቀው በድንጋይ ወይም በእፅዋት መካከል። አጥቢ እንስሳት ወይም ሌሎች እንስሳት.በእርሻ ቦታዎች ዙሪያ የሰው ልጅ በሚገነባው የድንጋይ ግንብ ላይ በጣም የተለመዱ ናቸው።
አብዛኞቹ ምድራዊ እባቦች ከአካባቢው ጋር የሚዋሃዱ ሚስጥራዊ ቀለሞች አሏቸው። ለምሳሌ የበረሃ ቀንድ እፉኝት (Cerastes cerastes) ከአሸዋ ጋር የሚዋሃድ ነው። እፉኝት አስፒድ (Vipera aspid) ግን አብዛኛውን ጊዜ የሚኖረው በድንጋያማ አካባቢዎች ስለሆነ ግራጫ ቀለም ይኖረዋል።
ብዙ የመሬት እባቦች ቀባሪዎች ናቸው እና ከመሬት በታች ይኖራሉ። ይህ የአትራክስፒዲና ቤተሰብ የአብዛኞቹ እባቦች ጉዳይ ነው። ኮራል እባቦች (Micrurus spp.) በተጨማሪምከመሬት በታች ወይም በቅጠሎች ቆሻሻ ውስጥ በመደበቅ, ውጫዊ መልክ ቢኖራቸውም ለማየት አስቸጋሪ ያደርጋቸዋል. ይህ መርዛማ እባብ እራሱን አይሸፍንም ፣ ይልቁንም አዳኞችን ስለ መርዛማነቱ የሚያስጠነቅቅ በጣም አስደናቂ የቀለም ንድፍ አለው።የእንስሳት አፖሴማቲዝም ጉዳይ ነው።
የዛፍ እባቦች
በጫካ ውስጥ የሚኖሩት እባቦች ብዙውን ጊዜ የሚኖሩት መሬት ላይ ሳይሆን በዛፍ ውስጥ ነው። በዚህ መንገድ, እራሳቸውን ከአዳኞች ለመጠበቅ ብቻ ሳይሆን ቁመቱን ለማደን ይጠቀማሉ. አብዛኛዎቹ የዛፍ እባቦች አረንጓዴ ወይም ቡናማ ናቸው. ለምሳሌ አረንጓዴው ቤጁኪላ (ኦክሲቤሊስ ፉልጊደስ) ብሩህ አረንጓዴ ሲሆን ሰውነቱም በርዝመት የተከፋፈለ ነው። በዚህ ምክንያት ከሚኖሩባቸው የዛፍ ቅጠሎች ጋር ግራ መጋባት ቀላል ነው.
ስለ ካሜራ ወይም ክሪፕሲስ የበለጠ ማወቅ ከፈለጉ ይህን ፅሁፍ እንዳያመልጥዎ የእንስሳት ሚሚሪ።
የውሃ እባቦች
አንዳንድ እባቦች በ ወንዞች ወይም ሀይቆች ውስጥ ከህይወት ጋር መላመድ ችለዋል። በሚታወክበት ጊዜ የእፉኝት መልክ የሚይዝ. ይህንን ለማድረግ, የሶስት ማዕዘን ቅርፅን የሚይዘው ጭንቅላቱን ያስተካክላል እና በጀርባው ላይ ያሉትን ስዕሎች ያሳያል. እነዚህ በሚኖሩባቸው አገሮች በስፔንና በፈረንሳይ ከሚገኙት እፉኝቶች ጋር ተመሳሳይ ናቸው።
የባህር እባቦች
በጣም ጥቂት እባቦች ከባህር ህይወት ጋር መላመድ የቻሉ ናቸው። የባህር እባብ በመባል የሚታወቁት የሃይድሮፊኒኔ ንዑስ ቤተሰብ፣ መርዛማ እባቦች ጉዳይ ነው። በባህር ውስጥ ከመኖር ጋር በመላመዳቸው, ለመዋኛ የተስተካከለ ጅራት አላቸው. ብዙዎች በአሳ ውስጥ እንደሚታየው በተወሰነ ደረጃ ጠፍጣፋ አካል አላቸው።በተለምዶየሚደብቁትም በመደበቅ እና በሚሸፍነው ነው። ምናልባት ምርጥ ምሳሌ የሆነው የኢንዶ-ፓሲፊክ ኮራሎች ነዋሪ የሆነው Aipysurus laevis ነው።
እባቦች ምን ይበላሉ?
እባቦች ሁሉ ሥጋ በል እና ጨካኝ አዳኞች ናቸው። እነዚህ ተሳቢ እንስሳት ሌሎች እንስሳትን እያደኑ ይመገባሉ። እጅግ በጣም ብዙ በሆነ ልዩነት, በመጠን እና በአደን ዘዴ, የእባቦች አመጋገብ በእያንዳንዱ ዝርያ ላይ የተመሰረተ ነው. በብዛት የሚታደለው የሚከተሉት ናቸው፡
- ትንሽ እና/ወይ መካከለኛ መጠን ያላቸው አጥቢ እንስሳት።
- እንሽላሊቶች እና እንሽላሊቶች።
- ወፎች።
- ኢንቨስትሬትሬትስ።
- አምፊቢያውያን።
- ዓሣ (በውሃ እባቦች)።
እባቦች እንዴት ያድኑታል?
እንደ እፉኝት (Viperidae) ያሉ መርዛማ እባቦች ትልልቅ እንስሳትን መመገብ ይችላሉ። ምክንያቱም መርዙ ያደነውን ለመዋጥ ወይም ለመግደልበዚህ መንገድ, እነሱን ለመመገብ ብዙ ጊዜ ሊያጠፉ ስለሚችሉ በአፋቸው ውስጥ የሚስማማውን ሁሉ ይይዛሉ. አሁንም የሚበሉት የአደን መጠን እንደ መርዛቸው አቅም ይወሰናል።
መርዛማ ያልሆኑ እባቦችን በተመለከተ እንደ አብዛኞቹ እባቦች (Colubridae) ያደነውን ከያዙ በኋላ ወዲያውኑ ይበላሉ. በዚህ ምክንያት, ብዙውን ጊዜ በጣም ትላልቅ እንስሳትን አያድኑም. አመጋገባቸው በትናንሽ አጥቢ እንስሳት፣ እንሽላሊቶች እና ኢንቬቴብራቶች ላይ ብቻ የተገደበ ነው። የኋላ ውዝዋዜ ያላቸው ያደነውን እያጉረመረሙ ጸጥ ለማድረግ ይጠቀሙባቸዋል።በዚ ምኽንያት፡ ምርኮ ምዃኖም መጠን ብዙሕ ኣይኰነን።
አንዳንድ መርዛማ ያልሆኑ እባቦች ሌሎች የማደን ዘዴዎችን ይጠቀማሉ። አንዱ ምሳሌ ያደነውን ታንቆ ከመውጣቱ በፊት የሚወጋው ቦአስ (ቦይዳኤ) ነው። ነገር ግን ትናንሽ ቦአዎች ትናንሽ እንስሳትን እንደ ወፎች፣ እንሽላሊቶች እና አከርካሪ አጥንቶችን እንኳን ይበላሉ።
