ስለ ስለ እንስሳቱ ሊዛመት የሚችለውን ማንኛውንም አይነት ስለ zoonoses ማለታችን ነው። የሰው ልጅ ሌላ ዓይነት የተገላቢጦሽ ዞኖሲስ በሽታ አለ። ይህ አንትሮፖዞኖሲስ ሲሆን ይህም የሰው ልጅ እንስሳትን በበሽታ ሲያጠቃ ነው።
በዚህ ጽሁፍ የእንስሳት ዝርያ የሆኑ ብዙ አይነት በሽታዎች ሊይዙን ስለሚችሉ የዱር እና የቤት ውስጥ በሽታዎችን በጥብቅ እንጠቅሳለን።
በርዕሰ ጉዳዩ ላይ ፍላጎት ካሎት ድረ-ገጻችንን ማንበብዎን ይቀጥሉ እና ስለ Zoonosis ምን እንደሆነ ከተሟላ ፍቺ እና አንዳንድ ምሳሌዎች ጋር ይወቁ፡
የ zoonoses ፍቺ
Zoonoses የጀርባ አጥንት ያለው እንስሳ በተፈጥሮ ለሰው ልጅ የሚያስተላልፍ በሽታ ወይም ኢንፌክሽን ነው።
ከታወቁት 1,415 የሰው በሽታ አምጪ ተህዋሲያን 61% የሚሆኑት የዞኖቲክ ምንጭ ናቸው። በሽታ አምጪ ተህዋሲያን፡ ባክቴሪያ፣ ቫይረሶች፣ ፈንገሶች እና ጥገኛ ተሕዋስያን ሊሆኑ ይችላሉ። ዞኖሲስ የሚለው ቃል ፍቺ የመጣው ከሁለት የግሪክ ቃላት ነው። Zoo ማለትም፡- እንስሳ ; እና ኖሲስ
zoonoses ሁለት አይነት ናቸው ቀጥታ እና ቀጥተኛ ያልሆነ።
ቀጥታ እና ቀጥተኛ ያልሆኑ ዞኖሶች
- ቀጥተኛ zoonosis ከእንስሳ ወደ እንስሳ ወይም ከእንስሳ ወደ ሰው የሚተላለፉ በሽታዎች ናቸው። አየር (ኢንፍሉዌንዛ)፣ ወይም መናፍስ ወይም ምራቅ (አራቢስ)።
- ተዘዋዋሪ ዞኖሲስቬክተር በሚባል ነገር ሊተላለፍ የሚችል ነው። ይህም አብዛኛውን ጊዜ መካከለኛ እንስሳ ሲሆን በሽታ አምጪ ተህዋስያንን ይይዛል።
ዋናዎቹ የዞኖሲስ ዓይነቶች
5 አይነት የዞኖሲስ ዓይነቶች አሉ፡ ፕሪዮኒክ፣ ቫይራል፣ ባክቴሪያ፣ ፈንገስ እና ፓራሲቲክ።
Prion zoonosis
ያልተለመደ የፕሪዮን ፕሮቲን በእንስሳት ወይም በሰዎች ላይ የነርቭ ዲጄኔሬቲቭ ሂደቶችን ሲያመጣ ይከሰታል።
በጣም የታወቀው ምሳሌ ቦቪን ስፖንጊፎርም ኢንሴፈላፓቲ (የእብድ ላም በሽታ) ነው።
የቫይረስ ዞኖሶች
በሽታው የሚከሰተው በእንስሳት በሚተላለፉ ቫይረሶች ነው። በጣም ጠቃሚ የሆኑት፡ ናቸው።
- ኢቦላ
- ቁጣ
- ዚካ
- የወፍ ፍሉ
- ሀንታቫይረስ
- ቢጫ ወባ
- አባይ ትኩሳት
የባክቴሪያ ዞኖሶች
በሽታዎች የሚተላለፉት ባክቴሪያ ነው። በጣም ተዛማጅ ከሆኑት መካከል፡
- ቡቦኒክ ቸነፈር
- ሳንባ ነቀርሳ
- ብሩሴሎሲስ
- Carbuncle
- ሳልሞኔሎሲስ
- ቱላሪሚያ
- ሌፕቶፒሮሲስ
- ትኩሳት Q
- የድመት ጭረት በሽታ
ሌሎች የዞኖሲስ ዓይነቶች
የፈንገስ አራዊት እንስሳት
የሚከሰቱት በፈንገስ እና በተሸካሚ እንስሳት በሚተላለፉ ስፖሮች ነው። በጣም ጠቃሚ የሆኑት፡ ናቸው።
- ቱብ
- ሂስቶፕላዝሞሲስ
- ክሪፕቶኮኮስ
Prasitic zoonosis
በእንስሳት ውስጥ በሚኖሩ ጥገኛ ተውሳኮች የሚመጡ በሽታዎች ናቸው። ብዙ ጊዜ ተላላፊዎቹ በትክክል ያልበሰለ እና በእነዚህ ጥገኛ ተህዋሲያን የተበከሉ ስጋን ወይም አሳን በመመገብ ይከሰታል። ከዋና ዋናዎቹ መካከል፡-
- ትሪኪኖሲስ
- ቴኒስስ
- Toxoplasmosis
- አኒሳኪስ
- አሜቦሲስ
- ሃይዳቲዳይሲስ
- Sapoptic mange
- ሌሲሽማኒያሲስ
- ኢቺኖኮከስ
- Diphyllobotriasis
የሃይዳቲድ ሳይስት
ሃይዳቲዳይሲስ ሃይዳቲድ ሳይስት ያመነጫል። ይህ ሳይስት ከማንኛውም ዋና አካል ጋር ሊጣበቅ ይችላል-ሳንባዎች ፣ ጉበት ፣ ወዘተ. እና መጠኖች ከብርቱካን በላይ በደንብ ይደርሳሉ።
ይህ በሽታ ውስብስብ ነው ምክንያቱም ለሙሉ እድገቱ ሁለት የተለያዩ ጉዳዮችን ወይም አስተናጋጆችን ይፈልጋል. የመጀመሪያው አስተናጋጅ ትል ወይም የጎልማሳ ትል ትልን የሚሸከም ሲሆን እንቁላሎቹ በእንስሳት ሰገራ (ብዙውን ጊዜ ውሻ) የሚሰፋ ነው።እነዚህ ሰገራዎች በእፅዋት የሚበሉ እፅዋትን ይበክላሉ፣ እና የቴፕ ትል እንቁላሎች በአዲሱ አስተናጋጅ (ብዙውን ጊዜ በግ) ዶንዲነም ውስጥ ይበቅላሉ። ከዚያ ወደ ደም ውስጥ ይገባሉ እና ከአንዳንድ የአካል ክፍሎች ጋር ይጣበቃሉ, እጮቹ አደገኛ የሆነውን ሳይስት ይፈጥራሉ, ይህም ለሞት ሊዳርግ ይችላል.
የሰው ልጆች በደንብ ያልታጠበ ሰላጣ በመመገብ ወይም በመሬት ደረጃ የበቀለ እና በጥሬ የሚበላ ማንኛውንም አትክልት በመመገብ በዚህ በሽታ ይጠቃሉ።