በፕላኔታችን ታሪክ ውስጥ ጥቂት ፍጥረታት እንደ ዳይኖሰርስ የሰው ልጅ መማረክን ገዝተዋል። እነዚያ በአንድ ወቅት ምድርን ይሞሉ የነበሩት ኮሎሲዎች አሁን እስከምናስታውሰው ድረስ የእኛን ስክሪኖች፣ መጽሐፎች እና የአሻንጉሊት መሳቢያዎቻችንን ይሞላሉ። ይሁን እንጂ እድሜ ልክ ከዳይኖሰርስ ትውስታ ጋር ከኖርን በኋላ እኛ የምናስበውን ያህል እናውቃቸዋለን?
በመቀጠል በገጻችን ላይ ከዋናዎቹ የዝግመተ ለውጥ ሚስጥሮች አንዱን እንመረምራለን፡
ዳይኖሰርስ ለምን ጠፋ?
ዳይኖሰርስ መቼ ኖረ?
ዳይኖሶሮችን ከግሪኩ ዲኖሶሪያ ውስጥ የተካተቱትን የሚሳቡ እንስሳት እንላቸዋለን ከግሪክ ዲያኖስ ትርጉሙም "አስፈሪ" እና ሳሮስ "እንሽላሊት" ተብሎ ይተረጎማል። የሁለት የተለያዩ ተሳቢ እንስሳት ምድቦች ናቸው።
የቅሪተ አካላት መዝገብ እንደሚያመለክተው ዳይኖሶሮች በ
ሜሶዞኢክ ዘመን በ "የታላላቅ ተሳቢ እንስሳት ዘመን" በመባል ይታወቃል። እስካሁን የተገኘው እጅግ ጥንታዊው የዳይኖሰር ቅሪተ አካል (የኒያሳሳውረስ ፓሪንግቶኒ ዝርያ ናሙና) በግምት 243 ሚሊዮን አመት እድሜ ያለው ነው ስለዚህም የመጣው ከ መካከለኛ ትራይሲክ ወቅት በዚያን ጊዜ አሁን ያሉት አህጉራት አንድ ላይ ተጣምረው ፓንጃ ተብሎ የሚጠራ ትልቅ መሬት ፈጠሩ። አህጉራት በባህር አለመለያየታቸው ዳይኖሰርቶች በምድር ላይ በፍጥነት እንዲሰራጭ አስችሏቸዋል. ልክ እንደዚሁ የመጀመሪያው ጁራሲክ ፓንጌአን ወደ ላውራሲያ እና ጎንድዋና አህጉር ብሎኮች መከፋፈሉ የዳይኖሶሮችን ልዩነት በማነሳሳት ስፍር ቁጥር የሌላቸው የተለያዩ ዝርያዎች እንዲፈጠሩ አድርጓል።
የዳይኖሰርስ ምደባ
ይህ ብዝሃነት የዳይኖሰርን መልክ እጅግ በጣም የተለያየ ባህሪ ያላቸው ሲሆን በተለምዶ እንደ ዳሌያቸው አቅጣጫ በሁለት ቅደም ተከተሎች ይከፈላሉ፡
- ሳውሪሺያ (ሳውሪሺያ) ፡ በዚህ ምድብ ውስጥ የተካተቱት ግለሰቦች በአቀባዊ ያማከለ የጎሳ ራሙስ ነበራቸው። እነሱ በሁለት ዋና ዋና የዘር ሐረጎች ተከፍለዋል-ቴሮፖድስ (እንደ ቬሎሲራፕተር ወይም አሎሳኡሩስ ያሉ) እና ሳሮፖድስ (እንደ ዲፕሎዶከስ ወይም ብሮንቶሳሩስ ያሉ)።
ይህ ቅደም ተከተል ሁለት ዋና የዘር ሐረጎችን ያጠቃልላል፡- ታይሮፎረስ (እንደ ስቴጎሳዉረስ ወይም አንኪሎሳዉሩስ ያሉ) እና ሴራፖድስ (እንደ ፓቺሴፋሎሳዉሩስ ወይም ትራይሴራቶፕስ ያሉ)።
በእነዚህ ምድቦች ውስጥ በጣም ተለዋዋጭ ክንፍ ያላቸውን እንስሳት ከኮምሶግናተስ እስከ ዛሬ የተገኘው ትንሹ ዳይኖሰር ከዶሮ መጠን ጋር ተመሳሳይነት ያለው እስከ አስፈሪው Brachiosaurus ድረስ ማግኘት እንችላለን። ቁመት 12 ሜትር።
ዳይኖሰርስ በጣም የተለያየ አይነት ምግብ ነበራቸው። ምንም እንኳን የእያንዳንዱን ዝርያ ልዩ አመጋገብ በእርግጠኝነት ማረጋገጥ አስቸጋሪ ቢሆንም አብዛኛዎቹ እፅዋትእንደነበሩ ይገመታል፣ ምንም እንኳን በርካታ ሥጋ በል ዳይኖሶሮች ቢኖሩም አንዳንዶቹም ነበሩ። እንደ ታዋቂው Tyrannosaurus rex ያሉ ሌሎች ዳይኖሰርቶችን ቀድመዋል።እንደ Baryonyx ያሉ አንዳንድ ዝርያዎች በአሳ ይመገባሉ። ሁሉን ቻይ የሆነ አመጋገብን የሚከተሉ ሰዎች ነበሩ, እና ብዙዎቹ አስከሬን አልቀበሉም. ለበለጠ ዝርዝር የሚከተለውን መጣጥፍ እንዳያመልጥዎ፡- "የነበሩ የዳይኖሰር ዓይነቶች"
ምንም እንኳን ይህ የህይወት ልዩነት መላዋን ፕላኔት በቅኝ ግዛት ለመያዝ ቀላል ቢያደርግም በሜሶዞኢክ ዘመን ሁሉ የዳይኖሰርቶች ኢምፓየር ያበቃው በ 66 ሚልዮን አመታት የቀርጤስ ዘመን የመጨረሻ መከራ ነው። በፊት.
ዳይኖሰር የመጥፋት ንድፈ ሃሳቦች
የዳይኖሰሮች መጥፋት ለፓሊዮንቶሎጂ የሺህ ቁራጭ እንቆቅልሽ እና አስቸጋሪ መፍትሄ ነው። የተከሰተው ለአንድ የተወሰነ ምክንያት ነው ወይንስ የበርካታ ክስተቶች አስከፊ ጊዜያዊ የአጋጣሚ ነገር ውጤት ነው? ድንገተኛ እና ድንገተኛ ሂደት ነበር ወይንስ በጊዜ ሂደት የተራዘመ ሂደት?
ይህን ሚስጥራዊ ክስተት ለማብራራት ዋነኛው መሰናክል የቅሪተ አካላት መዝገብ አለመሟላት ነው፡ ሁሉም ናሙናዎች በምድራዊ ንኡስ ክፍል ውስጥ የተቀመጡ አይደሉም፣ ይህም ስለ ዘመኑ እውነታ ፍፁም ያልሆነ ሀሳብ ይሰጠናል። ግን ለተከታታይ የቴክኖሎጂ ግስጋሴ ምስጋና ይግባውና ባለፉት አሥርተ ዓመታት ውስጥ
ዳይኖሶሮች እንዴት ሊጠፉ ቻሉ ለሚለው ጥያቄ በመጠኑ ግልጽ የሆኑ መልሶችን ለመስጠት የሚያስችለን አዳዲስ መረጃዎች ይፋ ሆነዋል።
ዳይኖሰርስ መቼ ጠፋ?
የራዲዮሶቶፕ መጠናናት የዳይኖሰርስ መጥፋት ምክንያት የሆነው ከ66 ሚሊዮን አመት በፊት ታዲያ ዳይኖሰርስ መቼ ጠፋ? በ በኋለኛው ክሪቴስየስበሜሶዞኢክ ዘመን። ፕላኔታችን በዚያን ጊዜ ያልተረጋጋ አካባቢ ነበረች፣ በሙቀት እና በባህር ደረጃ ላይ ከፍተኛ ለውጥ ነበረባት። እነዚህ ተለዋዋጭ የአየር ሁኔታ ሁኔታዎች በጊዜው ስነ-ምህዳር ውስጥ አንዳንድ ዋና ዋና ዝርያዎችን እንዲያጡ በማድረግ የቀሩትን ግለሰቦች የምግብ ሰንሰለት እንዲቀይሩ ሊያደርግ ይችል ነበር.
ዳይኖሰርስ እንዴት ጠፋ?
ዲካን ስቴፕስ እሳተ ገሞራ ፍንዳታ በህንድ ሲጀምር ሰልፈር እና የካርቦን ጋዞችን በብዛት በመልቀቅ የአለም ሙቀት መጨመርን ያሳደገበት ሁኔታ ነበር እና የአሲድ ዝናብ።
ይህ በቂ ያልሆነ ይመስል በዳይኖሰርስ መጥፋት በጣም ታዋቂው ተከሳሽ ለመድረስ ብዙ ጊዜ አልፈጀበትም ነበር፡ ከ66 ሚሊዮን አመት በፊት ምድር በ
ተጎበኘች። ዲያሜትሩ 10 ኪ.ሜ የሚደርስ አስትሮይድ በአሁኑ ጊዜ ዩካታን ባሕረ ገብ መሬት እየተባለ በሚጠራው የሜክሲኮ አካባቢ ተከስክሶ 180 ኪሎ ሜትር ርዝመት ካለው የቺክሱሉብ ቋጥኝ ጀርባ ጥሏል።
ነገር ግን ይህ የምድር ገጽ ላይ ያለው ግዙፍ ጉድጓድ በሜትሮው ያመጣው ብቻ አልነበረም፡ የጭካኔው ግጭት ምድርን አናውጣ የሚል የመሬት መንቀጥቀጥ አደጋ አስከትሏል። በተጨማሪም የተፅዕኖው ዞን በሰልፌት እና በካርቦኔት የበለፀገ ሲሆን ይህም ወደ ከባቢ አየር በመለቀቁ የአሲድ ዝናብ በማምረት የኦዞን ሽፋንን ለጊዜው በማጥፋት ነው።በተጨማሪም በአደጋው የተነሳው አቧራ በፀሐይ እና በምድር መካከል ያለውን የጨለማ ሽፋን በማስተጓጎል ፎቶሲንተሲስን በመጨቆን እና የእጽዋት ዝርያዎችን ሊጎዳ ይችላል ተብሎ ይታመናል። የእፅዋት መበላሸት የእፅዋት ዳይኖሰርስ ጥፋትን የሚያመለክት ሲሆን ይህም ሥጋ በል እንስሳትን ወደ መጥፋት ገደል ይጎትቷቸዋል። ስለዚህ በመሬት አቀማመጥ እና በአየር ንብረት ለውጥ ምክንያት ዳይኖሶሮች
መመገብ ስላልቻሉ መሞት ጀመሩ።
ዳይኖሶሮች ለምን ጠፉ?
እስከ ዛሬ ድረስ የተገኘው መረጃ የዳይኖሰርን መጥፋት በተመለከተ ለቁጥር የሚያታክቱ ንድፈ ሃሳቦችን ፈጥሮ ባለፈው ክፍል እንዳየነው። የዳይኖሰርስ መጥፋት ድንገተኛ መንስኤ ለሜትሮይት ተጽእኖ የበለጠ ጠቀሜታ ያላቸው ሰዎች አሉ; ሌሎች ደግሞ በጊዜው የነበረው የአካባቢ ለውጥ እና ከፍተኛ የእሳተ ገሞራ እንቅስቃሴ ቀስ በቀስ እንዲጠፋ እንዳነሳሳው ያምናሉ።የ ሃይብሪድ መላምት ደጋፊዎችም ጎልተው ታይተዋል፡ ይህ ፅንሰ-ሀሳብ የአየር ንብረት ሁኔታዎች እና የተናደደ እሳተ ገሞራ የዳይኖሰር ህዝብ አዝጋሚ መቀዛቀዝ እንዳስከተለው ይጠቁማል። መፈንቅለ መንግስቱን ለማድረስ ሜትሮይት ደረሰ።
ታዲያ የዳይኖሰሮች መጥፋት ምን አመጣው? በእርግጠኝነት መናገር ባንችልም ዲቃላ መላምት እጅግ በጣም የተደገፈ ንድፈ ሃሳብ ነው ምክንያቱም በኋለኛው የቀርጤስ ዘመን ዳይኖሰርስ እንዲጠፉ ያደረጓቸው በርካታ ምክንያቶች እንዳሉ ይሟገታል።
ከዳይኖሰርስ መጥፋት የተረፉ እንስሳት
የዳይኖሰሮች መጥፋት ምክንያት የሆነው ጥፋት ዓለም አቀፋዊ ተፅዕኖ ቢኖረውም አንዳንድ የእንስሳት ዝርያዎች ከአደጋው በኋላ በሕይወት መትረፍ ችለዋል። ይህ የአንዳንድ ቡድኖች ጉዳይ ነው
ትናንሽ አጥቢ እንስሳት እንደ Kimbetopsalis simmonsae, ዝርያቸው ግለሰቦቹ ከቢቨር ጋር ተመሳሳይነት ያላቸው ዕፅዋት ናቸው.ዳይኖሰርስ አጥቢ እንስሳት ሳይሆኑ ለምን ጠፉ? ይህ የሆነበት ምክንያት ትንሽ በመሆናቸው አነስተኛ ምግብ ስለሚያስፈልጋቸው እና ከአካባቢያቸው ጋር በተሻለ ሁኔታ መላመድ ችለዋል.
የተወሰኑትን ነፍሳትን ፣ የፈረስ ጫማ ሸርጣን ወይም የዛሬዎቹ አዞዎች፣ የባህር ኤሊዎችና ሻርኮች ቀደምት ቅድመ አያቶች ተቃውመዋል። እንዲሁም፣ ኢጋኖዶን ወይም ፕቴሮዳክትቲልን በጭራሽ አላዩም ብለው በማሰብ ሊመቷቸው የሚችሉት እነዚያ የዳይኖሰር ፍቅረኞች እነዚህ ቅድመ ታሪክ ፍጥረታት በጭራሽ እንዳልጠፉ ማስታወስ አለባቸው፡ አንዳንዶቹ አሁንም በመካከላችን ይኖራሉ። እንዲያውም በማንኛውም ቀን በገጠር ውስጥ በእግር ሲጓዙ ወይም በከተማችን ጎዳናዎች ላይ ስንጣደፍ እነርሱን ማየት በጣም ቀላል ነው. የማይታመን ቢመስልም ወፎች እያወራን ነው።
በጁራሲክ ዘመን ቴሮፖድ ዳይኖሰርስ ረጅም የዝግመተ ለውጥ ሂደት ተካሂዶ ነበር፣ይህም ከሌሎቹ ዳይኖሰርቶች ጋር አብረው የሚኖሩ የተለያዩ ጥንታዊ የአእዋፍ ዝርያዎችን አበርክተዋል።የክሪቴሴየስ ጥፋት በተከሰተ ጊዜ ከእነዚህ ቀደምት ወፎች መካከል አንዳንዶቹ ዘመናችን እስኪደርስ ድረስ እየተሻሻሉ እና እየተለያዩ መኖር ችለዋል።
የየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየየለለለለለለለለ ለለkaዉም እነዚህ የዘመኑ ዳይኖሰርቶች
. የየአካባቢያቸው መጥፋት፣ የውድድር እንግዳ እንስሳት ማስተዋወቅ፣ የአለም ሙቀት መጨመር፣ አደን እና መመረዝ ከ1500 ዓ.ም ጀምሮ በአጠቃላይ 182 የወፍ ዝርያዎች እንዲጠፉ ምክንያት ሆኗል፣ በግምት 2000 ሌሎች ደግሞ በተወሰነ ደረጃ ስጋት ይደርስባቸዋል።. አለማወቃችን በፕላኔቷ ላይ የሚንከባከበው የተፋጠነ ሚትሮር ነው።
በአሁኑ ሰአት ስድስተኛውን ታላቅ የጅምላ መጥፋት በቀጥታ እያየን ነው ተብሏል። የመጨረሻውን የዳይኖሰር መጥፋት ለማስወገድ ከፈለግን ለወፎች ጥበቃ መታገል እና በየቀኑ ከምንመጣላቸው ላባ አየር ላይ ላሉት አየር ወለድ አውሮፕላኖች ክብርና አድናቆት መጠባበቅ አለብን፡ እነዚያ እርግቦች፣ ማጌኖች እና ድንቢጦች ደካማ ጎድጎድ ያለ አጥንቶቻቸውን የግዙፎች ውርስ ተሸክመው ለማየት በጣም ያገለግላሉ።
ዳይኖሶሮች ከጠፉ በኋላ ምን ተፈጠረ?
የሜቴዎራይት እና የእሳተ ገሞራ ተጽእኖ የአለም ሙቀት መጨመርን የጨመሩ የሴይስሚክ ክስተቶች እና የእሳት ቃጠሎዎች እንዲፈጠሩ አድርጓል። በኋላ ግን የአቧራ እና አመድ መነሳት ከባቢ አየርን አጨልሞ የፀሀይ ጨረሮችን የሚዘጋው
የፕላኔቷን ቅዝቃዜ ፈጠረ። በምድር ላይ ይኖሩ ከነበሩት ዝርያዎች በግምት 75% የሚሆኑት መጥፋት።
እንዲህም ሆኖ በዚህ የተበላሸ አካባቢ ህይወት እንደገና ለመታየት ብዙ ጊዜ አልወሰደበትም። በከባቢ አየር ውስጥ ያለው የአቧራ ሽፋን መበታተን ጀመረ, ብርሃን ሰጠ. ሞሰስ እና ፈርን በጣም በተጎዱ አካባቢዎች ማደግ ጀመሩ።በትንሹ የተጎዱት የውሃ ውስጥ መኖሪያዎች ተበራክተዋል። ከአደጋው ለመዳን የቻሉት ጥቂት እንስሳት ተባዙ፣ ተሻሽለው እና በመላው ፕላኔት ተሰራጭተዋል። የምድርን ብዝሃ ህይወት ካጠፋው አምስተኛው የጅምላ መጥፋት በኋላ አለም መዞር ቀጠለች።
