የሞናርክ ቢራቢሮ (ዳናውስ ፕሊሲፕፐስ) በሰብል ምርትና በአበባ አበባ ላይ ወሳኝ ሚና ይጫወታል። በተጨማሪም ውበቱ በዓለም ላይ ካሉት በጣም አስደናቂ የቢራቢሮ ዝርያዎች አንዱ ያደርገዋል. ይሁን እንጂ ከቅርብ ዓመታት ወዲህ የበርካታ ሌሎች ዝርያዎች የህዝብ ቁጥር መቀነስ ተችሏል, ለዚህም ነው የመጥፋት አደጋ ውስጥ ያሉ የጀርባ አጥንቶች ዝርዝር ውስጥ የገቡት.
በገጻችን ላይ በሚቀጥለው መጣጥፍ የንጉሣዊቷ ቢራቢሮ የመጥፋት አደጋ ተጋርጦባታል ወይንስ አይደለም እንዲሁም እንገልፃለን። ዝርያዎችን ለመጠበቅ ሊተገበሩ የሚችሉ እርምጃዎች. ማንበብ ይቀጥሉ!
የሞናርክ ቢራቢሮ ባህሪያት
የሞናርክ ቢራቢሮ
ከ9 እስከ 11 ሴንቲ ሜትር ርዝመት ያለው የምትለካ ትንሽ አርቲሮፖድ ነች። ከጥቁር መስመሮች እና ነጭ ነጠብጣቦች ጋር በብሩህ ብርቱካናማ ክንፎች ተለይቷል, ይህም ናሙናን ለመለየት በጣም ቀላል ያደርገዋል. ይህ ዝርያ ወንዱ ከሴቷ ስለሚበልጥ የጾታ ዳይሞርፊዝምን ያቀርባል, በተጨማሪም የክንፎቹ ደም መላሾች ከጓደኞቻቸው ይልቅ ቀጭን ናቸው. ሴቶች በበኩላቸው በሰውነታቸው ላይ የጠቆረ ቃና አላቸው።
የዚህ ዝርያ አመጋገብ የተለያየ አይደለም፣ የአበቦችን የአበባ ማር ብቻ ይመገባል። የደም አበባ ወይም የሜሪ ሣር (Asclepias curassavica).ይህ አበባ ለንጉሣዊቷ ቢራቢሮ የሚፈልጓትን ንጥረ ነገር ከማቅረብ በተጨማሪ አዳኞችን ከጥቃት ለመጠበቅ የሚያስችሉ መርዛማ ንጥረ ነገሮችን ያቀርባል።
ስርጭቱን በተመለከተ የነገሥታቱ ቢራቢሮ የት ነው የሚኖሩት? በዋነኛነት የሚገኘው በደቡብ አሜሪካ እና ከፊል አውሮፓ ሲሆን በስፔን፣ ፖርቱጋል እና በካናሪ ደሴቶች መኖርን ይመርጣል። ለንጉሣዊቷ ቢራቢሮ ተስማሚ መኖሪያ ቅዝቃዜን ስለማይታገሥ ሞቃታማና ሞቃታማ የአየር ንብረት የሚኖርባት ነው።
የመራቢያ ደረጃው በፀደይ ወቅት የሚከሰት ሲሆን በሁለት ደረጃዎች ይከናወናል-አየር እና ምድራዊ. የአየር ላይ ደረጃው የሚከሰተው ወንዱ በበረራ ወቅት ሴትን ሲፈልግ ነው, አንዴ ካገኛት, እሷን እንደ አጋር እንደመረጠ ምልክት አድርጎ ይይዛታል. በሁለተኛው እርከን, ወንዱ የዘር ውርስ ወደ ሴቷ ያስተላልፋል, የመራቢያ ደረጃውን ያበቃል. በመቀጠል ሴቷ እንቁላል መጣል ትችላለች, በወተት አረም ተክሎች ላይ ትሰራለች, አዲሶቹ ነፍሳት ከመፈልፈላቸው በፊት ለአራት ቀናት ይቀራሉ.
አሁን ታዲያ ከእንስሳት መካከል ያለው የንጉሣዊው ቢራቢሮ የመጥፋት አደጋ ተጋርጦበታል? ስለዚህ ጉዳይ ከዚህ በታች በዝርዝር እንነጋገራለን ።
የሞናርክ ቢራቢሮ ጥበቃ ሁኔታ
አደጋ ከተጋረጠባቸው የአርትቶፖዶች መካከል የአለም አቀፍ የተፈጥሮ ጥበቃ ህብረት (አይዩሲኤን) ቀይ ዝርዝር የንጉሱን ቢራቢሮ "ከምንም በላይ አሳሳቢ" ሲል ይመድባል። ሆኖም የንጉሣዊ ቢራቢሮ ዝርያ የሆነውን
ስደተኛ ንጉሣዊ ቢራቢሮ ከቅርብ አመታት ወዲህ ያለው የህዝብ ቁጥር ማሽቆልቆል በጣም አሳሳቢ ከመሆኑ የተነሳ በጁላይ 2022 IUCN ሁኔታውን ለማሻሻል ወስኗል። በአሁኑ ጊዜ በግለሰቦች ቁጥር ላይ የተለየ መረጃ ባይኖርም በ20,000 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ ወደ 10,000 የሚጠጉ አዋቂ ግለሰቦች ተከፋፍለዋል ተብሎ ይገመታል
የሕዝብ እፍጋቱ ላይ ከባድ ስብራት ሊያስከትሉ የሚችሉ የተለያዩ ሥጋቶች አሉ። ስለዚህ የንጉሣዊው ቢራቢሮ በአሁኑ ጊዜ ለአደጋ ተጋልጧል ተብሎ ባይታሰብም በፍጥነት እርምጃ ካልወሰድን የህዝብ ቁጥር መቀነስ በጣም አሳሳቢ ሊሆን ይችላል።
የንግሥና ሥጋቶች
የነገሥታቱ ቢራቢሮ የመጥፋት አደጋ እንደተጋረጠበት አይተናል ግን ለምን? እነዚህ አስደናቂ ቢራቢሮዎች የሚያጋጥሟቸው ዛቻዎች ናቸው፡
የአየር ንብረት ለውጥ
የሙቀት መጨመር እና መቀነስ ለእነዚህ ነፍሳት ሊያጋልጥ የሚችል አደጋ ነው፣ ምክንያቱም እነዚህ ለውጦች በተለያዩ ስነ-ምህዳሮች ውስጥ ሊደረጉ የሚችሉ ለውጦችን ያመለክታሉ። የነዋሪዎች ሚዛን ስለሚጎዳ በውስጣቸው የተረፉ ዝርያዎች መዘዙን ይጎዳሉ።
የደን ጭፍጨፋ
በንጉሣዊቷ ቢራቢሮ ህልውና ላይ ፈጣን ስጋት ፈጥሯል።እነዚህ ድርጊቶች አብዛኛውን መኖሪያቸውን ያስወግዳሉ, ምግብ የማግኘት እድሎችን ይቀንሳሉ እና የህይወት ኡደታቸውን በመደበኛነት ማዳበር የሚችሉባቸውን ተስማሚ ቦታዎችን ይገድባሉ.
ማዳበሪያን ከመጠን በላይ መጠቀም
ቢራቢሮዎች የመጥፋት አደጋ ካጋጠማቸው ዋና ዋና ችግሮች አንዱ የኬሚካል ማዳበሪያዎችን እና ፀረ-ተባይ መድሃኒቶችን ከመጠን በላይ መጠቀም ነው, ምክንያቱም አበቦችን ያጠፋሉ ወይም የዱር እፅዋትን ስብጥር ያሻሽላሉ. ከዕፅዋት ዝርያዎች መካከል የንጉሣዊው ቢራቢሮ ዋነኛ የምግብ ምንጭ የሆነው የወተት አረም ይጠቀሳል።
የሞናርክ ቢራቢሮ ጥበቃ ዕቅዶች
የ IUCN የንጉሣዊው ቢራቢሮ በተለይም ፍልሰት ሙሉ በሙሉ እንዳይጠፋ የመከላከል እርምጃዎችን መተግበር እንደሚያስፈልግ አመልክቷል። ሆኖም ግን አሁንም አከራካሪ ጉዳይ ነው። ሊሆኑ የሚችሉ የንጉሳዊ ጥበቃ እርምጃዎች የሚከተሉትን ያካትታሉ፡
ነገር ግን የወተት አረም እፅዋትን ይጎዳሉ ስለዚህም የቢራቢሮዎችን የሕይወት ዑደት ይጎዳሉ።
በዚህ ምክንያት ኃይልን መቆጠብ እና የተፈጥሮ ሀብትን መንከባከብን የመሳሰሉ ተግባራት የንጉሣዊቷን ቢራቢሮ እና ሌሎች የመጥፋት አደጋ ላይ ያሉ ኢንቬቴቴራተሮችን ለመጠበቅ አስተዋፅኦ ያደርጋሉ።
አሁንም ስጋት ላይ ያሉ እንስሳትን ሊረዳቸው ለሚችሉ ተጨማሪ እርምጃዎች ይህንን ሌላ ጽሑፍ ይመልከቱ፡ "እንዴት ሊጠፉ የተቃረቡ እንስሳትን መጠበቅ ይቻላል?"
