እፅዋት እንኳን ስለሚያደርጉ መተንፈስ ለሁሉም ህይወት ያላቸው ፍጥረታት ወሳኝ ተግባር ነው። በእንስሳት ዓለም ውስጥ, የአተነፋፈስ ዓይነቶች ልዩነት በእያንዳንዱ የእንስሳት ቡድን እና በሚኖሩበት አካባቢ ላይ ባለው የአናቶሚ ማስተካከያ ላይ ነው. የመተንፈሻ አካላት ጋዞችን ለመለዋወጥ በአንድ ላይ የሚሰሩ የአካል ክፍሎች ስብስብ ነው. በዚህ ሂደት
የጋዝ ልውውጡ በመሠረቱ በሰውነት እና በአካባቢው መካከል ኦክስጅን (O2) ለወሳኝ ተግባራት አስፈላጊ የሆነው ጋዝ ተገኝቶ ካርቦን ይለቀቃል። ዳይኦክሳይድ (CO2), እና ይህ የመጨረሻው እርምጃ በጣም አስፈላጊ ነው, ምክንያቱም በሰውነት ውስጥ ከተከማቸ ገዳይ ነው.
ስለ የተለያዩ የእንስሳት መተንፈሻ አይነቶች ለማወቅ ከፈለጋችሁ ይህን ጽሁፍ በገፃችን ላይ በማንበብ ቀጥሉበት የምንነግራችሁ ስለ እንስሳት አተነፋፈስ የተለያዩ መንገዶች እና ዋና ልዩነቶቻቸው እና ውስብስቦቻቸው።
በእንስሳት መንግስት ውስጥ መተንፈሻ
ሁሉም እንስሳት የአተነፋፈስን ወሳኝ ተግባር ይጋራሉ ነገርግን እንዴት እንደሚያደርጉት በእያንዳንዱ የእንስሳት ቡድን ውስጥ የተለየ ታሪክ ነው. የሚጠቀሙበት የትንፋሽ አይነት እንደ እንስሳው ቡድን እና እንደ
የሰውነት ባህሪያቱ እና ማስተካከያዎቹ ይለያያል።
በዚህ ሂደት ውስጥ እንስሳት ልክ እንደሌሎች ህይወት ያላቸው ፍጥረታት ጋዞችን ከአካባቢው ጋር በመለዋወጥ ኦክስጅንን ያገኛሉ እና ካርቦን ዳይኦክሳይድን ያስወግዳሉ.. ለዚህ ሜታቦሊዝም ሂደት ምስጋና ይግባውና እንስሳት ሃይል ሊያገኙ ይችላሉ ሁሉንም አስፈላጊ ተግባራትን ማከናወን እንዲችሉ ይህ ደግሞ ለኤሮቢክ ፍጥረታት ማለትም ለእነዚያ አስፈላጊ ነው ። በኦክስጅን (O2) ውስጥ ይኖራሉ.
የእንስሳት መተንፈሻ አይነቶች
በእንስሳት ውስጥ የተለያዩ የአተነፋፈስ ዓይነቶች አሉ፣እነሱንም ጠቅለል አድርገን ልንጠቅሳቸው እንችላለን፡
በሳንባ የሚተገበረው ነው። እነዚህ በእንስሳት ዝርያዎች መካከል በአናቶሚ ሊለያዩ ይችላሉ. በተመሳሳይ አንዳንድ እንስሳት አንድ ሳንባ ብቻ ሲኖራቸው ሌሎቹ ደግሞ ሁለት ናቸው።
የጊል መተንፈሻ በዚህ አይነት አተነፋፈስ ውስጥ የጋዝ ልውውጥ የሚከናወነው በጉሮሮው በኩል ነው.
እዚህ የደም ዝውውር ስርዓቱ በጋዝ ልውውጥ ላይ ጣልቃ አይገባም.
በቆዳ መተንፈሻ ውስጥ, ስሙ እንደሚያመለክተው, የጋዝ ልውውጥ በቆዳው ውስጥ ይከናወናል.
የበለጠ ማወቅ ይፈልጋሉ? ማንበብ ይቀጥሉ!
በእንስሳት ውስጥ የሳንባ መተንፈሻ
የመሬት ላይ የጀርባ አጥቢ እንስሳት (እንደ አጥቢ እንስሳት፣ አእዋፍ እና የመሳሰሉት) በስፋት ይታያል። ተሳቢ እንስሳት)፣ የውሃ ውስጥ (እንደ ሴታሴያን ያሉ) እና አምፊቢያውያን፣ በቆዳቸውም መተንፈስ ይችላሉ። እንደ የጀርባ አጥንቶች ቡድን የመተንፈሻ አካላት የተለያዩ የሰውነት ማስተካከያዎች ያሉት ሲሆን ሳንባዎች አወቃቀራቸውን ይለውጣሉ።
በአምፊቢያን ውስጥ የሳንባ መተንፈሻ
በአምፊቢያን ውስጥ ሳንባዎች ቀላል ሊሆኑ ይችላሉ
የደም ወሳጅ ከረጢቶች እንደ ሳላማንደር እና እንቁራሪቶች እንደ ሳምባ ተከፋፍለው ይታያሉ። የጋዝ መለዋወጫ ገጽን የሚጨምሩ እጥፋቶች ያሉት ክፍሎች፡- ፍላቭዮሊ።
የሳንባ መተንፈሻ በሚሳቡ እንስሳት ውስጥ
በሌላ በኩል ተሳቢ እንስሳት ከአምፊቢያን የበለጠ ልዩ የሆኑ ሳንባዎች
አላቸው።እርስ በርስ የተያያዙ ወደ ብዙ የስፖንጅ አየር ቦርሳዎች ተከፋፍለዋል. አጠቃላይ የጋዝ ልውውጥ ወለል ከአምፊቢያን የበለጠ ይጨምራል። አንዳንድ የእንሽላሊቶች ዝርያዎች ለምሳሌ ሁለት ሳንባዎች አሏቸው በእባብ ግን አንድ ብቻ አላቸው።
በወፎች ውስጥ የሳንባ መተንፈስ
በአእዋፍ ላይ ግን በበረራ ተግባር እና በፍላጎት ብዛት የተነሳ ውስብስብ የሆኑ
የመተንፈሻ አካላት ይስተዋላሉ። ለሚያስገባው ኦክስጅን. ሳንባዎቻቸው በአየር ከረጢቶች ይተላለፋሉ, አወቃቀሮች በአእዋፍ ውስጥ ብቻ ይገኛሉ. ከረጢቶቹ በጋዝ ልውውጥ ውስጥ አይሳተፉም, ነገር ግን አየርን የማከማቸት እና ከዚያም የማስወጣት ችሎታ አላቸው, ማለትም እንደ ቡቃያ ይሠራሉ, ይህም ሳንባዎች ሁል ጊዜ ንጹህ አየር እንዲኖራቸው ያስችላቸዋል. ወደ ውስጥ የሚፈሰው።
የአጥቢ አጥቢ የሳንባ መተንፈሻ
አጥቢ እንስሳት
ሁለት ሳንባዎች አሏቸው። ዛፉ፣ ወደ ብሮንቺ እና ብሮንቶኮሌስ ወደ አልቪዮሊ ሲወጡ የጋዝ ልውውጥ ወደ ሚደረግበት።ሳንባዎቹ በደረት አቅልጠው ውስጥ ተቀምጠዋል እና በዲያፍራም የተገደቡ ናቸው, ጡንቻቸው የሚረዳቸው እና በመወዛወዝ እና በመኮማተር ጋዞችን ለመውጣት እና ለመውጣት ያመቻቻል.
በሌላኛው ጽሁፍ በሳንባ ውስጥ የሚተነፍሱ እንስሳትን ምሳሌዎች እናሳይዎታለን።
በእንስሳት ውስጥ የጊል መተንፈስ
ጊልስ ከውሃ በታች ለመተንፈስ ተጠያቂ የሆኑ የአካል ክፍሎች ሲሆኑ ውጫዊ እና ከጭንቅላቱ በስተኋላ ወይም በግራ በኩል ይገኛሉ ። ዝርያው. በሁለት መልኩ ሊታዩ ይችላሉ፡ በቡድን የተከፋፈሉ አወቃቀሮች በጊል ስሊቶች ወይም እንደ ቅርንጫፍ ማያያዣዎች፣ ለምሳሌ በኒውት እና ሳላማንደር እጭ፣ ወይም እንደ አንዳንድ የነፍሳት እጭ፣ አንኔልድስ እና ሞለስኮች ያሉ አከርካሪ አጥንቶች።
በአፍ የሚገባው ውሃ በስንጥቆቹ በኩል ይወጣል ኦክሲጅን "ታግዶ" ወደ ደም እና ወደ ሌሎች ሕብረ ሕዋሳት ይተላለፋል።የጋዝ ልውውጥ የሚከሰተው ለተመሳሳይ የውሃ ጅረት ወይም በ ውሀን ወደ ጉሮሮ ይመራል።
በጊል የሚተነፍሱ እንስሳት
በጊል የሚተነፍሱ የእንስሳት ምሳሌዎች፡
- ጋይንት ማንታ (ሞቡላ ቢሮስትሪስ)።
- አሳ ነባሪ ሻርክ (ራይንኮዶን ታይፕስ)።
- ኪስ ላምፕሬይ (ጂኦቲሪያ አውስትራሊስ)።
- Giant clam (Tridacna gigas)።
- ታላቅ ሰማያዊ ኦክቶፐስ (ኦክቶፐስ ሲያኒያ)።
ለበለጠ መረጃ ዓሳ እንዴት ይተነፍሳል?
በእንስሳት ውስጥ የመተንፈሻ ቱቦ መተንፈስ
በእንስሳት ውስጥ የትንፋሽ መተንፈሻ በአብዛኛዎቹ በአከርካሪ አጥንቶች ላይ በብዛት ይታያል። የመተንፈሻ ቱቦ ስርአቱ በአጠቃላይ የሰውነት አካል ውስጥ የሚዘዋወሩ እና ከቀሪዎቹ የአካል ክፍሎች እና ቲሹዎች ጋር በቀጥታ የሚገናኙ የቱቦ እና ቱቦዎች ቅርንጫፍ ነው ስለዚህ በዚህ ሁኔታ የደም ዝውውር ስርአቱን ጣልቃ አይገባም በጋዞች መጓጓዣ። በሌላ አነጋገር ኦክስጅን ወደ ሄሞሊምፍ ሳይደርስ ይንቀሳቀሳል (ፈሳሽ ከደም ዝውውር ስርዓት እንደ ነፍሳት ካሉ ደም ጋር ተመሳሳይ የሆነ ተግባር ያከናውናል) እና በቀጥታ ወደ ሴሎች ውስጥ ይገባል. በምላሹ እነዚህ ቱቦዎች ከውጪ ጋር በቀጥታ ይገናኛሉ ስቲማታ ወይም ስፒራክሎች በሚባሉት ክፍት ቦታዎች ካርቦን ዳይኦክሳይድን ማስወጣት ይቻላል.
በእንስሳት ውስጥ የአየር ቧንቧ መተንፈስ ምሳሌዎች
በመተንፈሻ ቱቦ ከሚተነፍሱ እንስሳት መካከል አንዳንዶቹ፡-
- የውሃ ቡንት (ጂሪነስ ናታተር)።
- አንበጣ(Caelifera)።
- Ant (Formicidae)።
- ንብ (Apis melifera)።
- የእስያ ሆርኔት (ቬስፓ ቬሉቲና)።
በእንስሳት ውስጥ የቆዳ መተንፈሻ
በዚህ ሁኔታ
አተነፋፈስ የሚከሰተው በቆዳው በኩል ነው እንጂ በሌላ አካል እንደ ሳንባ ወይም ጂንስ አይደለም። እሱ በዋነኝነት የሚከሰተው በአንዳንድ የነፍሳት ፣አምፊቢያን እና ሌሎች እርጥበታማ አካባቢዎች ጋር በተያያዙ ወይም በጣም ቀጭን ቆዳዎች ባላቸው እንደ አጥቢ እንስሳት ፣እንደ የሌሊት ወፍ ያሉ ፣ በክንፎቻቸው ላይ በጣም ቀጭን ቆዳ ባለው እና የጋዝ ልውውጥ በሚፈጠርባቸው ሌሎች የጀርባ አጥንቶች ላይ ነው። ይህ በጣም አስፈላጊ ነው፣ ምክንያቱም በ በጣም በቀጭኑ እና በመስኖ በተሞላ ቆዳ የጋዝ ልውውጥ ስለሚደረግ በዚህ መንገድ ኦክስጅን እና ካርቦን ዳይኦክሳይድ ካርቦን በነፃነት ሊያልፉ ይችላሉ።
በአንዳንድ ሁኔታዎች ለምሳሌ አንዳንድ የአምፊቢያን ዝርያዎች ወይም ለስላሳ ሼል ኤሊዎች ቆዳቸውን እርጥበት ለመጠበቅ የሚረዱት
mucous glands አላቸው። እንዲሁም ለምሳሌ ሌሎች አምፊቢያኖች በቆዳቸው ላይ እጥፋት ስላላቸው የልውውጥ ንጣፍን ይጨምራሉ እና እንደ ሳንባ እና ቆዳ ያሉ የአተነፋፈስ መንገዶችን ማጣመር ቢችሉም 90% አምፊቢያንበቆዳው በኩል የጋዝ ልውውጥን ያከናውናሉ.
በቆዳቸው የሚተነፍሱ የእንስሳት ምሳሌዎች
በቆዳቸው ከሚተነፍሱ እንስሳት መካከል፡-
- የተለመደ የምድር ትል (Lumbricus terrestris)።
- የመድሀኒት ሌይ (ሂሩዶ መድሀኒት)
- ኢቤሪያን ኒውት (ሊሶትሪቶን ቦስካይ)።
- Spodefoot Toad (ፔሎባተስ cultripes)።
- የጋራ እንቁራሪት (ፔሎፊላክስ ፔሬዚ)።
- የባህር ቸርች (ፓራሴንትሮተስ ሊቪደስ)።
