ሲምባዮሲስ - ፍቺ እና ምሳሌዎች

2024 ደራሲ ደራሲ: Carl Johnson | [email protected]. ለመጨረሻ ጊዜ የተሻሻለው: 2023-12-16 06:16

በተፈጥሮ ውስጥ ሁሉም ፍጥረታት እንስሳትም ይሁኑ እፅዋት ወይም ባክቴሪያ ትስስር በመፍጠር ከአንድ ቤተሰብ አባላት እስከ የተለያየ ዝርያ ያላቸው ግለሰቦች መካከል ያለውን ግንኙነት ይመሰርታሉ። በአዳኝ እና በአዳኙ መካከል ያለውን ግንኙነት ወይም ከግንዛቤ በላይ የሆኑትን ግንኙነቶች በአይናችን መመልከት እንችላለን።

ሲምቦሲስ የሚለውን ቃል ሰምተህ ታውቃለህ? በዚህ መጣጥፍ በገጻችን ላይ የሲምባዮሲስን ፍቺ እናያለን እና አስገራሚ ምሳሌዎችን እናሳያለን። ማንበብ ይቀጥሉ!

ሲምባዮሲስ ምንድን ነው?

በባዮሎጂ ውስጥ ሲምባዮሲስ የሚለው ቃል በ1879 በዲ ባሪ ተፈጠረ።ይህንንም

የሁለት ወይም ከዚያ በላይ ፍጥረታት አብሮ መኖርን የሚገልጽ ቃል እንዲሆን አስቦ ነበር። በሥነ-ሥርዓት (በዝርያዎች መካከል ያለው ግንኙነት) በቅርበት ያልተገናኙ። ያም ማለት በአንድ ዓይነት ጠቃሚ ልውውጦች ላይ ሳያካትት የአንድ ዓይነት ዝርያ አይደሉም. ዘመናዊ አጠቃቀሞች በተለምዶ ሲምባዮሲስ ማለት የጋራ ጥገኝነት ለሚመለከተው ሁሉ አዎንታዊ ውጤት እንዳለው ይገምታል።

በእነዚህ ግለሰቦች መካከል ያለው ግንኙነት ቋሚመሆን አለበት መቼም ሊነጣጠሉ አይችሉም። በሲምባዮሲስ ውስጥ የተካተቱት ፍጥረታት "ሲምቢዮንስ" ይባላሉ እና ሊጠቀሙበት ይችላሉ, ሊጎዱ ወይም ከማህበሩ ምንም ተጽእኖ አይኖራቸውም.

በእነዚህ ግንኙነቶች ብዙ ጊዜ ፍጥረተ አካላት በመጠን እኩል ያልሆኑ እና በሥነ-ሥርዓተ-ፆታ ውስጥ በጣም የተራራቁ ናቸው.ለምሳሌ በተለያዩ ከፍተኛ እንስሳት እና ረቂቅ ተሕዋስያን መካከል ወይም በእጽዋት እና ረቂቅ ተህዋሲያን መካከል ያሉ ረቂቅ ተሕዋስያን በግለሰብ ውስጥ በሚኖሩበት መካከል ያለው ግንኙነት።

የሲምባዮሲስ ፍቺ በ RAE መሠረት

ሲምባዮሲስ ምን እንደሆነ ባጭሩ ላሳይህ የ RAE ፍቺንም [1]^:

1. ኤፍ. ባዮ የተለያዩ ዝርያ ያላቸው የእንስሳት ወይም የእፅዋት ግለሰቦች ማህበር በተለይም ሲምቢዮኖች የጋራ ህይወትን የሚጠቀሙ ከሆነ።

የሲምባዮሲስ ዓይነቶች

አንዳንድ ምሳሌዎችን ከማቅረባችን በፊት ያሉትን የሲምባዮሲስ ዓይነቶች ማወቅ አስፈላጊ ይሆናል፡

የጋራ መተሳሰብ፡

በጋራ በሚስማማ ሲምባዮሲስ ሁለቱም ወገኖች ከግንኙነት ተጠቃሚ ይሆናሉ ሆኖም ግን, እያንዳንዱ የሲምባዮት ጥቅሞች ምን ያህል ሊለያዩ እንደሚችሉ እና በአጠቃላይ ለመለካት አስቸጋሪ ነው. አንድ ሲምቢዮት ከተባባሪ ማህበር የሚያገኘው ጥቅም ምን ያህል እንደሚያስወጣህ ግምት ውስጥ ማስገባት አለበት። ምናልባት ሁለቱም ባልደረባዎች እኩል ተጠቃሚ የሚሆኑበት የጋራ መከባበር ምሳሌ የለም።

ከሚመለከታቸው አካላት አንዱ ሌላውን ሳይጎዳ ወይም ሳይጠቅም ጥቅማጥቅሞችን የሚያገኝበት ግንኙነት እንላለን ለአንዱ ሲምባዮት ብቻ እና አመጋገብ ወይም መከላከያ ሊሆን ይችላል።

በሥነ-ምግብ ውስጥ ለጥገኛነት የመጀመሪያው ምክንያት ምንም እንኳን ሌሎችም ሊኖሩ ይችላሉ፡- ጥገኛ ተውሳክ ምግቡን የሚያገኘው ከጥገኛ አካል ነው።ይህ ዓይነቱ ሲምባዮሲስ አስተናጋጁን በተለያየ መንገድ ይጎዳል. አንዳንድ ጥገኛ ተህዋሲያን በሽታ አምጪ ተህዋሲያን በመሆናቸው ወደ አስተናጋጁ ከገቡ ብዙም ሳይቆይ በሽታ ያስከትላሉ. በአንዳንድ ማኅበራት ሲምቢዮኖች ተባብረው በመፈጠር የአሳዳሪው (ፓራሳይት ያለው አካል) ሞት እንዳይፈጠር እና የሲምባዮቲክ ግንኙነቱ ረዘም ላለ ጊዜ እንዲቆይ አድርጓል።

የሲምባዮሲስ ምሳሌዎች

የጋራ መረዳዳት ምሳሌዎች፡

ምግብ እና ኦክሲጅን ይሰጣሉ, ኮራሎች ደግሞ እንደ ናይትሮጅን እና ናይትሮጅን ዳይኦክሳይድ ያሉ ቆሻሻ ንጥረ ነገሮችን ይሰጣሉ.

አሳ እና የባህር አኒሞን፡

ይህን ምሳሌ ብዙ ጊዜ እንዳዩት እርግጠኛ ነኝ። የባህር አኒሞን (ከጄሊፊሽ ቤተሰብ) አዳኙን ሽባ የሚያደርግ ንጥረ ነገር አለው።ክላውውን አሳ ከዚህ ግንኙነት ይጠቀማል ከለላ እና ምግብም ስለሚያገኝ በየቀኑ ከትንንሽ ጥገኛ ተውሳኮች እና ከቆሻሻ አኒሞኖች ስለሚጸዳ ይህ የሚያገኙት ጥቅም ነው።

የኮሜሳሊዝም ምሳሌዎች፡

ይህ ዝምድና እኛ ከምናስበው በተቃራኒ ጉንዳኖቹን አይጎዳም ወይም አይጠቅምም ምክንያቱም የብር አሳ የሚበላው ከተሰበሰበው ምግብ ትንሽ ብቻ ነውና::

የዛፉ ቤት፡ የዛፍ ቤት፡ ንፁህ ከሆኑት የኮሜኔሳሊዝም ምሳሌዎች አንዱ እንስሳ በዛፍ ቅርንጫፎች ወይም ግንዶች መሸሸጊያ ነው። አትክልቱ በአጠቃላይ በዚህ ግንኙነት ምንም አይነት ጉዳት ወይም ጥቅም አያገኝም።

የጥገኛ ምሳሌዎች፡

ቁንጫ እና ውሻ (የጥገኛ ተውሳክ ምሳሌ): ቁንጫዎች በደምዎ ላይ ከመመገብ በተጨማሪ ውሻውን ለመኖር እና ለመራባት ይጠቀሙበታል. ውሻው ከዚህ ግንኙነት ምንም ጥቅም አያገኝም, በተቃራኒው. በተጨማሪም ቁንጫዎች በሽታን ለውሾች ያስተላልፋሉ።

ኩኩ (የጥገኛ ምሳሌ)፡ ከእንቁላል ጋር ወደ ጎጆ ሲመጣ ያፈናቅላቸዋል, የራሱን ያስቀምጣል እና ቅጠሎች. የተፈናቀሉ እንቁላሎች ባለቤት የሆኑት ወፎች ሲመጡ አይገነዘቡትም እና የኩኩ እንቁላል ይራባሉ።

በሰዎች ላይ የሲምባዮሲስ ምሳሌዎች፡

.የሰው ልጅ ንቦቹን አስፈራርቶ ማሩን ይሰበስባል፣ ወፏ ያለ ንቦች ስጋት ማር እንድትወስድ ትተዋለች።

ከባክቴሪያ ጋር ያለን ግንኙነት፡ በሰው አንጀት ውስጥም ሆነ በቆዳ ላይ ጠቃሚ የሆኑ ባክቴሪያዎች ይከላከላሉ እና ይረዱናል ጤና ይስጥልኝ ያለነሱ ህልውናችን አይሳካም ነበር።

Endosymbiosis

ይህንን በጣም ጠቃሚ ሀቅ ሳንጠቅስ ልንጨርሰው አንችልም ይህም የኢውካሪዮቲክ ህዋሶችየመነጨው (የእንስሳትና የእፅዋት ህዋሶች) እና በዚህም ምክንያት ህይወት እንደምናውቀው።

የኢንዶሲምባዮቲክ ቲዎሪ በአጭሩ ሲያስረዳ የሁለት ፕሮካርዮቲክ ህዋሶች (ለምሳሌ ባክቴርያ) ውህደት መሆኑን ያስረዳል። በአንድ በኩል ወደ ክሎሮፕላስትስ mitochondria (በእፅዋት እና በእንስሳት ሴሎች ውስጥ ለሴሉላር መተንፈሻ ኃላፊነት ያላቸው አካላት)።

የሲምባዮሲስ ጥናት ከቅርብ አመታት ወዲህ ራሱን የቻለ ሳይንሳዊ ዲሲፕሊን ሆኗል እና ሲምባዮሲስ አይደለም ተብሎ ተከራክሯል። በዝግመተ ለውጥ የተስተካከለ ግንኙነት፣ ነገር ግን እራሱን በብዙ መንገዶች ለምሳሌ commensalism ወይም parasitism ማሳየት ይችላል። እያንዳንዱ ድርጅት የሚያበረክተው አስተዋፅዖ የራሱን የወደፊት ዕጣ ፈንታ የሚያረጋግጥ የተረጋጋ የእርስ በርስ መተሳሰብ ነው።